HĐND - Hội đồng nhân dân các cấp tỉnh Yên Bái đã thực hiện hoạt động giám sát bảo đảm thống nhất, khoa học trong xác định nội dung, phạm vi, trình tự giám sát của chủ thể và đối tượng giám sát; qua đó đã phát huy vai trò giám sát, góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của HĐND.
.
Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND ra đời, đánh dấu bước đổi mới quan trọng trong việc cụ thể hóa chức năng giám sát của cơ quan dân cử nói chung, của HĐND nói riêng. Đã tạo cơ sở để HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND và Tổ đại biểu HĐND các cấp có những đổi mới nội dung cũng như hình thức giám sát, chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát, nhất là giám sát tại kỳ họp, giám sát chuyên đề ngày càng được nâng cao, đạt được những kết quả đáng ghi nhận, góp phần tích cực trong việc giải quyết các vấn đề nổi cộm, khắc phục các tồn tại trong công tác quản lý nhà nước trên địa bàn từ đó thực hiện tốt vai trò cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân.
HĐND các cấp tỉnh Yên Bái đã thực hiện hoạt động giám sát bảo đảm thống nhất, khoa học trong xác định nội dung, phạm vi, trình tự giám sát của chủ thể và đối tượng giám sát; qua đó đã phát huy vai trò giám sát, góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của HĐND. Thường trực HĐND các cấp đã chỉ đạo, điều hòa, phối hợp hoạt động giám sát bảo đảm theo quy định của luật; xem xét, cho ý kiến về chương trình, nội dung giám sát của các Ban của HĐND; phân công Ban của HĐND thực hiện các nội dung thuộc chương trình giám sát của HĐND và Thường trực HĐND. Chỉ đạo Tổ đại biểu và đại biểu HĐND tổ chức triển khai thực hiện các nội dung giám sát hằng năm theo quy định. Phối hợp chặt chẽ với Thường trực HĐND các huyện, thị xã, thành phố trong quá trình giám sát tại địa phương. Sau khi kết thúc hoạt động giám sát, các Đoàn giám sát kịp thời báo cáo kết quả giám sát gửi tới HĐND, Thường trực HĐND theo quy định.
Tuy nhiên, thực tiễn hoạt động giám sát vẫn còn một số khó khăn, bất cập như việc tham gia hoạt động giám sát của các đại biểu còn hạn chế, chất lượng một số cuộc giám sát chưa cao; một số trường hợp, chưa xác định rõ trách nhiệm của các chủ thể có liên quan đến vấn đề giám sát, chưa xác định rõ biện pháp xử lý, chưa có chế tài phù hợp… việc theo dõi, đôn đốc, giám sát, việc thực hiện kết luận, kiến nghị sau giám sát nhìn chung chưa thực sự quyết liệt, vẫn còn những nguyện vọng chính đáng của cử tri, Nhân dân chậm được xem xét, giải quyết.
Sau khi Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015 có hiệu lực, trên cơ sở các nội dung quy định, gắn với việc thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Thường trực HĐND các cấp tỉnh Yên Bái đã tổ chức quán triệt, tuyên truyền nghiêm túc, đầy đủ nội dung Luật và các văn bản luật liên quan khác tới đại biểu HĐND. Qua nghiên cứu, hệ thống các văn bản của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quy định rõ các nội dung liên quan để HĐND các cấp thực hiện chức năng giám sát. Do đó, HĐND tỉnh Yên Bái không ban hành văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động giám sát của HĐND.
Để bảo đảm thống nhất các hoạt động, ngay từ đầu các nghiệm kỳ, HĐND đã ban hành Quy chế hoạt động, quy định cụ thể các nội dung liên quan về công tác thẩm tra, xem xét các báo cáo tại kỳ họp, việc chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp; về thẩm quyền giám sát của HĐND tỉnh; trách nhiệm của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban, các Tổ đại biểu và đại biểu HĐND tỉnh trong việc tổ chức giám sát.
Để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp, ngay đầu nhiệm kỳ 2021 - 2026, Đảng đoàn HĐND tỉnh đa tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh uỷ ban hành Chỉ thị số 19/CT-TU ngày 17/11/2021, trên cơ sở đó, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 76/NQ-HĐND ngày 07/12/2021 thông qua Đề án nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp tỉnh Yên Bái, nhiệm kỳ 2021 - 2026; trong đó, đưa ra các giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng giám sát của HĐND các cấp.
Đồng thời, để thống nhất trong cách thức tổ chức triển khai thực hiện hoạt động giám sát, Thường trực HĐND tỉnh đã ban hành Quyết định số 10/QĐ- HĐND ngày 15/4/2022 về việc ban hành Quy định về quy trình giám sát chuyên đề của HĐND, Thường trực HĐND, Ban của HĐND và giám sát của Tổ đại biểu HĐND tỉnh. Trong đó đã quy định cụ thể từ việc chuẩn bị giám sát, đến việc tiến hành tổ chức giám sát và kết thúc giám sát.
Đổi mới hoạt động giám sát của HĐND
Căn cứ các quy định của Luật, Thường trực HĐND dự kiến chương trình giám sát hằng năm của HĐND trên cơ sở đề nghị của các Ban của HĐND, đại biểu HĐND, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp và kiến nghị của cử tri ở địa phương, trình HĐND xem xét, quyết định chương trình giám sát của HĐND tại kỳ họp giữa năm của năm trước đảm bảo theo trình tự, thủ tục. Sau khi Nghị quyết được thông qua, Thường trực HĐND xây dựng kế hoạch, chương trình tổ chức thực hiện và báo cáo kết quả giám sát bảo đảm đúng quy định. Nhằm tránh trùng chéo nội dung và giảm bớt các cuộc kiểm tra, giám sát trên địa bàn tỉnh, trước khi trình HĐND quyết định, Thường trực HĐND đã phối hợp với Ủy ban Kiểm tra, các cơ quan liên quan trong xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát và xin chủ trương thống nhất của Ban Thường vụ cấp ủy. Trong kỳ báo cáo, đã xem xét thông qua 07 nghị quyết về chương trình giám sát của HĐND cấp tỉnh, xem xét thông qua 63 nghị quyết về chương trình giám sát của HĐND cấp huyện và hơn 1.054 nghị quyết về chương trình giám sát của HĐND cấp xã.
Tại kỳ họp giữa năm và cuối năm, HĐND các cấp đã xem xét, thảo luận các báo cáo công tác 6 tháng, báo cáo năm, báo cáo nhiệm kỳ của Thường trực HĐND, Ban của HĐND, UBND, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, cơ quan thi hành án dân sự và các cơ quan hữu quan đảm bảo đúng quy trình luật định. Trong đó, xem xét, thảo luận báo cáo của UBND về kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội theo nghị quyết của HĐND; báo cáo thực hiện ngân sách nhà nước, quyết toán ngân sách nhà nước của địa phương; công tác phòng, chống tham nhũng; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; việc giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của cử tri; xem xét các báo cáo của Uỷ ban nhân dân tỉnh theo đề nghị của Thường trực HĐND tỉnh.
Tại các kỳ họp, đại biểu HĐND đã phát huy vai trò, trách nhiệm tham gia ý kiến thảo luận tại tổ, tại hội trường đối với các báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp và các vấn đề được cử tri, nhân dân quan tâm. Mỗi kỳ họp thường lệ, trung bình mỗi kỳ họp HĐND tỉnh có trên 80 ý kiến thảo luận tại tổ và hội trường, mỗi huyện có khoảng 20 ý kiến thảo luận và mỗi xã có từ 07 đến 10 ý kiến thảo luận. Đối với các kỳ họp chuyên đề, đại biểu HĐND tích cực tham gia thảo luận vào các đề án, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp. Từ đó, giúp UBND các cấp, các sở, ban, ngành của tỉnh, các phòng, ban cấp huyện đưa ra các giải pháp đồng bộ triển khai nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, đồng thời giúp HĐND quyết nghị tại kỳ họp. Nhiệm kỳ 2016 - 2021 và từ đầu nhiệm kỳ 2021 - 2026 đến nay, HĐND tỉnh đã tổ chức 33 kỳ họp, ban hành 391 nghị quyết; HĐND cấp huyện đã tổ chức 189 kỳ họp, ban hành 759 nghị quyết; HĐND cấp xã đã tổ chức 2.429 kỳ họp, ban hành 7.275 nghị quyết.
Tiếp tục đổi mới hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn theo hướng đối thoại dân chủ, thẳng thắn, tăng tính tranh luận chất vấn theo nhóm vấn đề, lĩnh vực. Việc lựa chọn các nội dung chất vấn tại kỳ họp được thực hiện trên cơ sở nắm bắt thông tin trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ của Thường trực HĐND, các Ban HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND... trong nhiệm kỳ 2016 - 2021 và từ đầu nhiệm kỳ 2021 - 2026 đến nay, HĐND tỉnh đã có 105 câu hỏi chất vấn, HĐND cấp huyện có 630 câu hỏi chất vấn, HĐND cấp xã có 655 câu hỏi chất vấn, qua các phiên chất vấn HĐND các cấp đã ban hành nghị quyết, kết luận về chất vấn và trả lời chất vấn. Nhìn chung, nội dung chất vấn tập trung vào những vấn đề nổi cộm, bức xúc, tồn tại có nhiều ý kiến của cử tri liên quan đến trách nhiệm giải quyết của các cá nhân, tổ chức, cơ quan nhà nước như: Tình hình thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội; việc triển khai thực hiện chính sách nông, lâm nghiệp, thuỷ sản, công nghiệp, dịch vụ, xây dựng nông thôn mới; phát triển tổ hợp tác, hợp tác xã, kinh tế tập thể; tiến độ triển khai một số dự án đầu tư, dự án cần thu hồi đất, chuyển mục đích đất; vấn đề an toàn giao thông; công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; vấn đề về ô nhiễm môi trường; công tác cải cách hành chính; chính sách phát triển nguồn nhân lực; chính sách đối với giáo viên, học sinh; chế độ, chính sách cho học sinh nội trú, bán trú; công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm; giải pháp thực hiện các chỉ tiêu giảm nghèo; việc nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế…
Việc trả lời chất vấn của UBND và các cơ quan chuyên môn của UBND các cấp khá thẳng thắn, rõ ràng, đưa ra được hướng giải quyết và có lộ trình hợp lý. Công tác giám sát, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện trả lời chất vấn của Thường trực HĐND, các ban của HĐND và đại biểu HĐND được quan tâm. Qua các kỳ họp, hoạt động chất vấn ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả; vừa thể hiện trí tuệ, bản lĩnh, trách nhiệm của đại biểu dân cử trong việc nêu câu hỏi, vấn đề chất vấn; vừa nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc thực hiện lời hứa tại mỗi phiên chất vấn, được cử tri và Nhân dân đánh giá cao.
Hằng năm, cùng với hoạt động giám sát chuyên đề, HĐND các cấp đã giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật của UBND cùng cấp, nghị quyết của HĐND cấp dưới, xem xét quyết định của UBND cùng cấp. Qua các cuộc giám sát chuyên đề, chưa phát hiện văn bản quy phạm pháp luật có dấu hiệu trái với Hiến pháp, luật, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên, nghị quyết của HĐND cùng cấp.
Từ thời điểm Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND có hiệu lực đến nay, HĐND các cấp đã tổ chức giám sát 931 chuyên đề. Trong đó, cấp tỉnh giám sát 10 chuyên đề, cấp huyện giám sát 52 chuyên đề, cấp xã giám sát 869 chuyên đề. Việc tổ chức, triển khai các nội dung giám sát của HĐND được đảm bảo đúng quy định; đã ban hành quyết định thành lập các đoàn giám sát, xây dựng kế hoạch, đề cương giám sát giám sát cụ thể. Hoạt động giám sát được đổi mới về hình thức, phương pháp, nội dung, chú trọng giám sát thực địa, cơ sở trước khi tiến hành giám sát tại các cơ quan chuyên môn có thẩm quyền; khảo sát thực tế đối với các đối tượng thụ hưởng chính sách, do đó chất lượng, hiệu quả giám sát được nâng lên. Sau giám sát đã hoàn thành báo cáo giám sát trình HĐND xem xét, thông qua theo quy định. Các báo cáo giám sát, nghị quyết giám sát chuyên đề đã đánh giá rõ kết quả đạt được; chỉ ra những tồn tại, hạn chế, từ đó, kiến nghị, đề xuất với Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành, UBND các cấp và các cơ quan chuyên môn các giải pháp để tổ chức triển khai thực hiện các chính sách trên địa bàn tỉnh. Thường trực HĐND các cấp đã thường xuyên theo dõi và đôn đốc UBND, các ngành, các địa phương giải quyết các kiến nghị nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện các chính sách tại địa phương. Đến nay, cơ bản các nội dung kết luận, kiến nghị đều được UBND các cấp và các cơ quan liên quan tiếp thu, tập trung chỉ đạo và đưa ra các giải pháp để thực hiện các kết luận, kiến nghị, yêu cầu của các đoàn giám sát.
Trong nhiệm kỳ 2016 - 2021, HĐND các cấp đã thực hiện lấy phiếu tín nhiệm theo quy định Nghị quyết số 85/2014/QH13 ngày 26/11/2014 của Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn vào kỳ họp cuối năm 2018. Việc lấy phiếu tín nhiệm tại kỳ họp được tổ chức khoa học, chặt chẽ, đúng quy định, khách quan, công khai, minh bạch. Kết quả lấy phiếu tín nhiệm cơ bản đã phản ánh, đánh giá đúng việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, phẩm chất đạo đức, lối sống của những người được lấy phiếu tín nhiệm; số phiếu “tín nhiệm cao”, “tín nhiệm” đều đạt tỷ lệ cao; qua đó, giúp cho người được lấy phiếu tín nhiệm thấy được mức độ tín nhiệm của mình để phấn đấu, rèn luyện, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, làm cơ sở để cơ quan tổ chức có thẩm quyền xem xét, đánh giá cán bộ.
Nhiệm kỳ 2021 - 2026, thực hiện các quy định của pháp luật Nghị quyết số 96/2023/QH15 của Quốc hội khóa XV về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn; Công văn số 599/UBTVQH15-CTĐB ngày 21/8/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc triển khai tổ chức lấy phiếu tín nhiệm, Thường trực HĐND chỉ đạo triển khai xây dựng kế hoạch lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do HĐND bầu vào kỳ họp thường lệ HĐND cuối năm 2023.
Hoạt động giám sát của Thường trực HĐND
Căn cứ vào Chương trình giám sát của HĐND và ý kiến của các thành viên Thường trực HĐND, đề nghị của các Ban HĐND, đại biểu HĐND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và ý kiến, kiến nghị của cử tri ở địa phương, Thường trực HĐND các cấp đã quyết định chương trình giám sát hằng năm ngay sau Kỳ họp thường lệ cuối năm trước. Trên cơ sở chương trình giám sát đã được thông qua, Thường trực HĐND phân công thành viên Thường trực HĐND thực hiện các nội dung trong chương trình; giao các Ban của HĐND thực hiện một số nội dung thuộc chương trình và báo cáo kết quả với Thường trực HĐND khi cần thiết.
Việc giám sát, xem xét Nghị quyết của HĐND, quyết định của UBND được Thường trực HĐND quan tâm thực hiện. Các nội dung giám sát tập trung vào việc xem xét việc tuân thủ các quy định của pháp luật về thẩm quyền ban hành, thể thức, nội dung của nghị quyết, quyết định. Qua giám sát, kịp thời kiến nghị việc sửa đổi, bổ sung các văn bản đảm bảo phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành.
Trên cơ sở chương trình, kế hoạch giám sát được thông qua, Thường trực HĐND đã thành lập các Đoàn giám sát chuyên đề và triển khai thực hiện đảm bảo theo quy định. Trong kỳ báo cáo, Thường trực HĐND các cấp đã tổ chức được 1.375 chuyên đề giám sát, trong đó Thường trực HĐND tỉnh 14 chuyên đề, Thường trực HĐND cấp huyện 150 chuyên đề và Thường trực HĐND cấp xã 1.211 chuyên đề. Ngoài ra, Thường trực HĐND các cấp còn tổ chức giám sát thường xuyên việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh tại địa phương.
Thường trực HĐND cấp tỉnh, cấp huyện đã tổ chức và phát huy hiệu quả các phiên họp giải trình. Tại phiên giải trình có từ 15 đến 20 lượt đại biểu HĐND tỉnh nêu vấn đề yêu cầu giải trình về các nội dung được các Ban, đại biểu HĐND tỉnh và cử tri quan tâm, như: Việc giải ngân vốn đầu tư công, việc triển khai thực hiện các công trình trọng điểm, các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản; quản lý sử dụng đất đai; việc thực hiện các dự án thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng; việc thực hiện các quy định của pháp luật trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo Trung học phổ thông và hướng nghiệp - dạy nghề ... Lãnh đạo UBND tỉnh, Thủ trưởng các sở, ngành, cơ quan, đơn vị liên quan đã giải trình làm rõ các nội dung thuộc trách nhiệm quản lý. Thường trực HĐND tỉnh đã ban hành kết luận phiên giải trình; trong đó đánh giá rõ kết quả đạt được, hạn chế, tồn tại và đề nghị Uỷ ban nhân dân, các cơ quan, tổ chức có liên quan tiếp thu và triển khai thực hiện hiệu quả các giải pháp liên quan đến các vấn đề các đại biểu và cử tri quan tâm. Đối với cấp huyện, Thường trực HĐND thành phố Yên Bái, huyện Yên Bình đã tổ chức các phiên giải trình hiệu quả.
Thường trực HĐND các cấp đã thường xuyên tổ chức các cuộc giám sát chuyên đề về kết quả giải quyết ý kiến, kiến nghị cử tri và báo cáo HĐND cùng cấp tại các kỳ họp thường lệ; chỉ đạo các Ban HĐND chủ động kiểm ra, rà soát các ý kiến, kiến nghị thuộc lĩnh vực phụ trách để tiến hành giám sát, tập trung vào những vấn đề nóng, bức xúc và cấp thiết. Qua giám sát cho thấy, cơ bản các ý kiến, kiến nghị của cử tri đều được UBND các cấp, các sở, ngành tiếp thu giải trình và xử lý kịp thời; tỷ lệ giải quyết dứt điểm đạt trên 80%; đối với các kiến nghị chưa được giải quyết dứt điểm chủ yếu liên quan đến đền bù giải phóng mặt bằng, đầu tư, nâng cấp cải tạo hạ tầng giao thông, thuỷ lợi... do cần bố trí nguồn lực theo khả năng ngân sách của địa phương.
Trên cơ sở các quy định của pháp luật, Thường trực HĐND đã tổ chức các hoạt động giám sát, khảo sát chuyên đề và thường xuyên về việc thực hiện các quy định pháp luật về khiếu nại, tố cáo. Bên cạnh đó, Thường trực HĐND các cấp đã bố trí, phân công tiếp công dân định kỳ tại Trụ sở tiếp công dân cùng cấp; phân công Ban Pháp chế của HĐND tham mưu xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị và phản ánh của công dân gửi đến HĐND, Thường trực HĐND, Chủ tịch HĐND. Đơn của công dân được tiếp nhận, xem xét và chuyển đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết đúng quy định; thường xuyên theo dõi, đôn đốc, giám sát đối với các cơ quan, đơn vị trong việc giải quyết đơn của công dân.
Hoạt động giám sát của các Ban của HĐND
Các Ban của HĐND đã tổ chức thẩm tra các báo cáo theo luật định, tổ chức khảo sát, thẩm tra các báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết trình các kỳ họp theo phân công của Thường trực HĐND. Bên cạnh đó, các ban đã chủ động trong quá trình hoạt động khảo sát, giám sát kết hợp thu thập thông tin phục vụ thẩm tra, đồng thời chủ động tham gia ngay từ đầu với các cơ quan soạn thảo. Do vậy báo cáo thẩm tra chất lượng, có chiều sâu và đầy đủ căn cứ pháp lý, thể hiện rõ quan điểm, là căn cứ quan trọng để đại biểu HĐND xem xét, thảo luận và quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương.
Trên cơ sở phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, các Ban của HĐND đã thường xuyên tổ chức các cuộc giám sát, khảo sát, qua đó theo dõi, đánh giá việc ban hành quyết định của UBND cùng cấp và nghị quyết của HĐND cấp dưới trực tiếp. Qua các cuộc giám sát, đã kiến nghị HĐND cấp dưới trực tiếp và UBND các cấp kịp thời có những điều chỉnh các quy định nhằm đảm bảo phù hợp thực tiễn và các quy định pháp luật hiện hành.
Các Ban của HĐND các cấp đã chủ động ban hành Chương trình giám sát chuyên đề hằng năm theo quy định; ban hành quyết định thành lập Đoàn giám sát chuyên đề, xây dựng kế hoạch, đề cương và tổ chức giám sát theo chương trình đã đề ra. Trong kỳ báo cáo các ban của HĐND tỉnh đã tổ chức giám sát 38 chuyên đề, trong đó: Ban Kinh tế - Ngân sách 10 chuyên đề, Ban Văn hóa - Xã hội 11 chuyên đề, Ban Pháp chế 08 chuyên đề, Ban Dân tộc 08 chuyên đề; các ban của HĐND cấp huyện tổ chức giám sát 292 chuyên đề, Ban của HĐND cấp xã tổ chức giám sát 1.562 chuyên đề. Các Ban của HĐND cũng đã tăng cường theo dõi kết quả giải quyết kiến nghị của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát. Các kiến nghị, đề xuất đã được UBND, các cấp, các ngành có liên quan nghiêm túc tiếp thu và cơ bản giải quyết kịp thời. Nhìn chung, chất lượng giám sát của các Ban HĐND ngày càng được nâng cao, các kiến nghị, đề xuất đều có giá trị thực tiễn trong việc nâng cao công tác quản lý, điều hành của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh.
Các Ban của HĐND đã tổ chức các cuộc giám sát chuyên đề về việc thi hành Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo; giám sát thường xuyên công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, việc giải quyết kiến nghị của công dân theo phân công của Thường trực HĐND; theo dõi, giám sát thường xuyên các kiến nghị thuộc lĩnh vực phụ trách,
Hoạt động giám sát của đại biểu HĐND
Đại biểu HĐND các cấp đã thực hiện giám sát việc thi hành pháp luật; giám sát quyết định của UBND cùng cấp và việc triển khai, thực hiện nghị quyết của HĐND ban hành; giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân tại địa phương; đã báo cáo kịp thời với Thường trực HĐND về các vấn đề liên quan đến tình hình phát triển kinh tế - xã hội ở cơ sở. Tích cực tham gia các đoàn giám sát, khảo sát của Thường trực HĐND, các Ban của HĐND. Tại kỳ họp thường lệ các đại biểu HĐND ngày càng phát huy được vai trò, tích cực tham gia trong quá trình lựa chọn các vấn đề chất vấn, nhiều đại biểu HĐND các cấp đã thực hiện tốt quyền chất vấn đối với UBND, người đứng đầu các cơ quan chuyên môn thuộc UBND về trách nhiệm tổ chức, cá nhân trong thực thi chức trách, nhiệm vụ được giao; kiên trì đeo bám vấn đề đã chất vấn đến khi có kết quả, thể hiện bản lĩnh, tâm huyết trong hoạt động dân cử.
HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp huyện và đại biểu HĐND các cấp hằng năm đã tổ chức triển khai thực hiện bảo đảm chương trình, kế hoạch giám sát đã đề ra. Đại biểu HĐND đã tham gia đầy đủ đoàn giám sát mà mình là thành viên. Các tổ chức, cá nhân có liên quan đã tham gia hoạt động giám sát theo yêu cầu, kế hoạch giám sát; có trách nhiệm cung cấp thông tin, tài liệu chính xác; báo cáo, giải trình trung thực, khách quan, đầy đủ, kịp thời theo yêu cầu của các chủ thể giám sát. Các cơ quan thông tin tuyên truyền (Báo Yên Bái, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Đài Phát thanh - truyền hình của huyện, Cổng thông tin điện tử cấp tỉnh, cấp huyện) đã đưa tin kịp thời về hoạt động giám sát; đăng tin kịp thời về các phiên họp của HĐND, trong đó phiên chất vấn của HĐND tỉnh được truyền hình trực tiếp, cấp huyện được phát thanh trực tiếp để cử tri và nhân dân theo dõi, giám sát.
Thường trực HĐND các cấp đã thường xuyên phối hợp chặt chẽ, chủ động phối hợp chặt chẽ với UBND các cấp; thực hiện nghiêm túc mối quan hệ công tác với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên theo đúng quy chế phối hợp hoạt động, nhất là trong triển khai các hoạt động giám sát, khảo sát tại địa phương cơ sở. Nhìn chung, hoạt động giám sát HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND được quan tâm đổi mới, triển khai thực hiện; số lượng các cuộc giám sát tăng lên rõ rệt, đảm bảo cả chất và lượng. Các đại biểu HĐND đã thể hiện tinh thần, trách nhiệm cao trong tham gia thực hiện chức năng giám sát. Các tổ chức, cá nhân có liên quan tham gia hoạt động giám sát hoặc chịu sự giám sát theo yêu cầu, kế hoạch đã thực hiện đầy đủ các nội dung, yêu cầu giám sát.
Chương trình, kế hoạch giám sát, nghị quyết về giám sát của HĐND được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh, huyện. Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc thực hiện nghị quyết, kết luận, kiến nghị giám sát của các cơ quan, đơn vị có liên quan báo cáo Thường trực HĐND theo quy định; tổng hợp, đề nghị UBND các cấp và các cơ quan, đơn vị liên quan tiếp tục giải quyết các kiến nghị sau giám sát của HĐND.
Các điều kiện bảo đảm hoạt động giám sát của HĐND các cấp trên địa bàn tỉnh Yên Bái được quan tâm. Cơ bản đại biểu chuyên trách các cấp được trang bị máy tính, máy in làm việc kết nối mạng internet để khai thác cập nhật thông tin thuận tiện, kịp thời. Thường trực HĐND tỉnh và một số HĐND cấp huyện đã trang bị máy tính bảng cho đại biểu HĐND ngay từ đầu nhiệm kỳ để thực hiện các “kỳ họp không giấy”.
Việc thực hiện chế độ, chính sách đối với đại biểu HĐND thực hiện theo Nghị quyết số 1206/2016/NQ-UBTVQH13 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về chế độ, chính sách và các điều kiện bảo đảm hoạt động của đại biểu HĐND. HĐND tỉnh Yên Bái đã ban hành Nghị quyết số 42/2016/NQ-HĐND ngày 26/8/2016 về việc ban hành một số chế độ chi tiêu tài chính phục vụ hoạt động của HĐND các cấp. Trong đó, có chế độ chi tiêu phục vụ hoạt động giám sát, khảo sát, thẩm tra, chế độ công tác phí phục vụ cho công tác giám sát... tạo điều kiện phục vụ cho HĐND các cấp thực hiện chức năng giám sát, khảo sát, thẩm tra và là cơ sở cho các cơ quan tham mưu thanh quyết toán theo quy định của pháp luật.
Về tổ chức bộ máy, cơ quan tham mưu giúp việc cơ bản đáp ứng yêu cầu thực thi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật; bảo đảm điều kiện vật chất, tổ chức phục vụ hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND.
Công tác thông tin, tuyên truyền hoạt động của cơ quan dân cử, hoạt động bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đại biểu HĐND các cấp được chú trọng. Thường xuyên mở các lớp bồi dưỡng cho đại biểu HĐND các cấp, trong đó tập trung về kỹ năng giám sát và thẩm tra. Qua đó đã góp phần củng cố, nâng cao kỹ năng, kinh nghiệm của đại biểu trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Tuy nhiên, việc thực hiện chức năng giám sát của một số đại biểu chưa thể hiện rõ, nhiều đại biểu kiêm nhiệm chưa dành thời gian cho hoạt động giám sát, chủ yếu chỉ mới thực hiện chức năng giám sát tại kỳ họp. Số đại biểu tham gia thảo luận, chất vấn còn ít, chưa mạnh dạn tham gia thảo luận vào các báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết và chưa đề xuất được nhiều vấn đề chất vấn tại kỳ họp HĐND; Hoạt động giám sát của Ban chủ yếu là đại biểu chuyên trách thực hiện, còn thành viên một số Ban (đại biểu kiêm nhiệm) chưa tham gia đầy đủ các hoạt động thẩm tra, giám sát.
Sự phối hợp trong hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND các cấp có lúc, có nơi chưa chặt chẽ, một số nội dung còn trùng lặp. Một số điều kiện cần thiết đảm bảo cho hoạt động giám sát của HĐND chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra, nhất là ở cấp xã.
Trong thời gian tới, để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát, HĐND các cấp tỉnh Yên Bái tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các văn bản của Trung ương, nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Tỉnh uỷ, Nghị quyết của HĐND tỉnh. Trọng tâm là Chỉ thị số 19-CT/TU ngày 17/11/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp, Nghị quyết số 76/NQ-HĐND ngày 07/12/2021 của HĐND tỉnh thông qua Đề án nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp tỉnh Yên Bái, nhiệm kỳ 2021 - 2026.
HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND phối hợp với UBND các cấp và các sở, ngành, phòng, ban chuyên môn chuẩn bị tốt nội dung, điều kiện tổ chức nhằm nâng cao chất lượng các kỳ họp của HĐND. Chú trọng nâng cao chất lượng công tác thẩm tra các báo cáo, tờ trình, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp HĐND. Nâng cao chất lượng ban hành các nghị quyết của HĐND đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và giải quyết những vấn đề phát sinh từ thực tiễn đời sống nhân dân trên địa bàn tỉnh.
Chỉ đạo đổi mới công tác điều hành kỳ họp của HĐND theo hướng khoa học, linh hoạt, dân chủ, bố trí thời gian hợp lý trong việc trình bày báo cáo tóm tắt, dành nhiều thời gian cho hoạt động thảo luận, chất vấn và trả lời chất vấn, giải trình. Chú trọng định hướng, gợi ý những vấn đề trọng tâm, giúp các đại biểu tập trung nghiên cứu, thảo luận. Đối với những nội dung còn có ý kiến khác nhau, yêu cầu các cơ quan liên quan giải trình, làm rõ tạo sự đồng thuận, nhất trí cao của đại biểu HĐND tỉnh. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong việc gửi tài liệu cho đại biểu dự kỳ họp thông qua Ứng dụng kỳ họp thông minh trên Máy tính bảng và quét mã QR-Code.
Chỉ đạo nâng cao chất lượng giám sát tại kỳ họp theo hướng tập trung xem xét báo cáo công tác của các cơ quan theo luật định; các báo cáo của Ủy ban nhân dân tỉnh về kinh tế - xã hội; thực hiện ngân sách nhà nước, quyết toán ngân sách nhà nước của địa phương; công tác phòng chống tham nhũng; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của cử tri và các báo cáo khác theo đề nghị của Thường trực HĐND. Đổi mới hoạt động chất vấn và xem xét việc trả lời chất vấn. Tập trung lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn liên quan đến những vấn đề bức xúc, nổi lên trong đời sống kinh tế - xã hội của địa phương, được nhiều đại biểu HĐND, cử tri quan tâm. Ban hành nghị quyết về hoạt động chất vấn tại các kỳ họp thường lệ của HĐND.
Tiếp tục thực hiện tốt hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, các Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND. Trọng tâm là tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng giám sát chuyên đề, phân tích sâu, làm rõ kết quả, tồn tại, khuyết điểm, tìm ra nguyên nhân, bài học kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp xác đáng, khả thi. Quan tâm đôn đốc, theo dõi, thực hiện tái giám sát đối với việc thực hiện “lời hứa” tại các phiên chất vấn và các kết luận, kiến nghị sau giám sát.
Đẩy mạnh hoạt động giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND các cấp. Nội dung giải trình tập trung vào những vấn đề mới, phức tạp được xã hội quan tâm, vấn đề có nhiều khó khăn, vướng mắc, bất cập ở địa phương trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội; những nội dung còn có tồn tại, hạn chế mà chưa có giải pháp khắc phục, được đại biểu HĐND, cử tri và Nhân dân quan tâm. Coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp.
Tăng cường, đổi mới, nâng cao chất lượng giám sát, khảo sát thường xuyên các văn bản quy phạm pháp luật; công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân; giải quyết kiến nghị của cử tri, những vấn đề nảy sinh, bức xúc được nhiều cử tri quan tâm; tình hình thực hiện các nhiệm vụ chính trị theo Chương trình hành động của cấp uỷ; kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội theo nghị quyết của HĐND; việc thực hiện mục tiêu giảm nghèo; giám sát, khảo sát kịp thời các nội dung theo yêu cầu của cấp ủy cùng cấp.
Đổi mới hoạt động giám sát của đại biểu HĐND theo hướng chủ động tham gia, phối hợp với Thường trực HĐND và các Ban của HĐND khi tiến hành giám sát tại nơi ứng cử. Tăng cường theo dõi việc giải quyết các kiến nghị của cử tri, kiến nghị sau giám sát. Các đại biểu HĐND tích cực nghiên cứu các văn bản pháp luật, các chính sách mới của Trung ương; tự rèn luyện nâng cao kỹ năng hoạt động của đại biểu HĐND đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.
Tăng cường sự phối hợp với Đoàn ĐBQH tỉnh, Uỷ ban MTTQ Việt Nam các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội để phát huy vai trò giám sát, phản biện, qua đó, nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động giám sát.
Ban Biên tập
HĐND - Hội đồng nhân dân các cấp tỉnh Yên Bái đã thực hiện hoạt động giám sát bảo đảm thống nhất, khoa học trong xác định nội dung, phạm vi, trình tự giám sát của chủ thể và đối tượng giám sát; qua đó đã phát huy vai trò giám sát, góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của HĐND. Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND ra đời, đánh dấu bước đổi mới quan trọng trong việc cụ thể hóa chức năng giám sát của cơ quan dân cử nói chung, của HĐND nói riêng. Đã tạo cơ sở để HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND và Tổ đại biểu HĐND các cấp có những đổi mới nội dung cũng như hình thức giám sát, chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát, nhất là giám sát tại kỳ họp, giám sát chuyên đề ngày càng được nâng cao, đạt được những kết quả đáng ghi nhận, góp phần tích cực trong việc giải quyết các vấn đề nổi cộm, khắc phục các tồn tại trong công tác quản lý nhà nước trên địa bàn từ đó thực hiện tốt vai trò cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân.
HĐND các cấp tỉnh Yên Bái đã thực hiện hoạt động giám sát bảo đảm thống nhất, khoa học trong xác định nội dung, phạm vi, trình tự giám sát của chủ thể và đối tượng giám sát; qua đó đã phát huy vai trò giám sát, góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của HĐND. Thường trực HĐND các cấp đã chỉ đạo, điều hòa, phối hợp hoạt động giám sát bảo đảm theo quy định của luật; xem xét, cho ý kiến về chương trình, nội dung giám sát của các Ban của HĐND; phân công Ban của HĐND thực hiện các nội dung thuộc chương trình giám sát của HĐND và Thường trực HĐND. Chỉ đạo Tổ đại biểu và đại biểu HĐND tổ chức triển khai thực hiện các nội dung giám sát hằng năm theo quy định. Phối hợp chặt chẽ với Thường trực HĐND các huyện, thị xã, thành phố trong quá trình giám sát tại địa phương. Sau khi kết thúc hoạt động giám sát, các Đoàn giám sát kịp thời báo cáo kết quả giám sát gửi tới HĐND, Thường trực HĐND theo quy định.
Tuy nhiên, thực tiễn hoạt động giám sát vẫn còn một số khó khăn, bất cập như việc tham gia hoạt động giám sát của các đại biểu còn hạn chế, chất lượng một số cuộc giám sát chưa cao; một số trường hợp, chưa xác định rõ trách nhiệm của các chủ thể có liên quan đến vấn đề giám sát, chưa xác định rõ biện pháp xử lý, chưa có chế tài phù hợp… việc theo dõi, đôn đốc, giám sát, việc thực hiện kết luận, kiến nghị sau giám sát nhìn chung chưa thực sự quyết liệt, vẫn còn những nguyện vọng chính đáng của cử tri, Nhân dân chậm được xem xét, giải quyết.
Sau khi Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015 có hiệu lực, trên cơ sở các nội dung quy định, gắn với việc thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Thường trực HĐND các cấp tỉnh Yên Bái đã tổ chức quán triệt, tuyên truyền nghiêm túc, đầy đủ nội dung Luật và các văn bản luật liên quan khác tới đại biểu HĐND. Qua nghiên cứu, hệ thống các văn bản của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quy định rõ các nội dung liên quan để HĐND các cấp thực hiện chức năng giám sát. Do đó, HĐND tỉnh Yên Bái không ban hành văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động giám sát của HĐND.
Để bảo đảm thống nhất các hoạt động, ngay từ đầu các nghiệm kỳ, HĐND đã ban hành Quy chế hoạt động, quy định cụ thể các nội dung liên quan về công tác thẩm tra, xem xét các báo cáo tại kỳ họp, việc chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp; về thẩm quyền giám sát của HĐND tỉnh; trách nhiệm của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban, các Tổ đại biểu và đại biểu HĐND tỉnh trong việc tổ chức giám sát.
Để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp, ngay đầu nhiệm kỳ 2021 - 2026, Đảng đoàn HĐND tỉnh đa tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh uỷ ban hành Chỉ thị số 19/CT-TU ngày 17/11/2021, trên cơ sở đó, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 76/NQ-HĐND ngày 07/12/2021 thông qua Đề án nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp tỉnh Yên Bái, nhiệm kỳ 2021 - 2026; trong đó, đưa ra các giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng giám sát của HĐND các cấp.
Đồng thời, để thống nhất trong cách thức tổ chức triển khai thực hiện hoạt động giám sát, Thường trực HĐND tỉnh đã ban hành Quyết định số 10/QĐ- HĐND ngày 15/4/2022 về việc ban hành Quy định về quy trình giám sát chuyên đề của HĐND, Thường trực HĐND, Ban của HĐND và giám sát của Tổ đại biểu HĐND tỉnh. Trong đó đã quy định cụ thể từ việc chuẩn bị giám sát, đến việc tiến hành tổ chức giám sát và kết thúc giám sát.
Đổi mới hoạt động giám sát của HĐND
Căn cứ các quy định của Luật, Thường trực HĐND dự kiến chương trình giám sát hằng năm của HĐND trên cơ sở đề nghị của các Ban của HĐND, đại biểu HĐND, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp và kiến nghị của cử tri ở địa phương, trình HĐND xem xét, quyết định chương trình giám sát của HĐND tại kỳ họp giữa năm của năm trước đảm bảo theo trình tự, thủ tục. Sau khi Nghị quyết được thông qua, Thường trực HĐND xây dựng kế hoạch, chương trình tổ chức thực hiện và báo cáo kết quả giám sát bảo đảm đúng quy định. Nhằm tránh trùng chéo nội dung và giảm bớt các cuộc kiểm tra, giám sát trên địa bàn tỉnh, trước khi trình HĐND quyết định, Thường trực HĐND đã phối hợp với Ủy ban Kiểm tra, các cơ quan liên quan trong xây dựng chương trình kiểm tra, giám sát và xin chủ trương thống nhất của Ban Thường vụ cấp ủy. Trong kỳ báo cáo, đã xem xét thông qua 07 nghị quyết về chương trình giám sát của HĐND cấp tỉnh, xem xét thông qua 63 nghị quyết về chương trình giám sát của HĐND cấp huyện và hơn 1.054 nghị quyết về chương trình giám sát của HĐND cấp xã.
Tại kỳ họp giữa năm và cuối năm, HĐND các cấp đã xem xét, thảo luận các báo cáo công tác 6 tháng, báo cáo năm, báo cáo nhiệm kỳ của Thường trực HĐND, Ban của HĐND, UBND, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, cơ quan thi hành án dân sự và các cơ quan hữu quan đảm bảo đúng quy trình luật định. Trong đó, xem xét, thảo luận báo cáo của UBND về kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội theo nghị quyết của HĐND; báo cáo thực hiện ngân sách nhà nước, quyết toán ngân sách nhà nước của địa phương; công tác phòng, chống tham nhũng; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; việc giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của cử tri; xem xét các báo cáo của Uỷ ban nhân dân tỉnh theo đề nghị của Thường trực HĐND tỉnh.
Tại các kỳ họp, đại biểu HĐND đã phát huy vai trò, trách nhiệm tham gia ý kiến thảo luận tại tổ, tại hội trường đối với các báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp và các vấn đề được cử tri, nhân dân quan tâm. Mỗi kỳ họp thường lệ, trung bình mỗi kỳ họp HĐND tỉnh có trên 80 ý kiến thảo luận tại tổ và hội trường, mỗi huyện có khoảng 20 ý kiến thảo luận và mỗi xã có từ 07 đến 10 ý kiến thảo luận. Đối với các kỳ họp chuyên đề, đại biểu HĐND tích cực tham gia thảo luận vào các đề án, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp. Từ đó, giúp UBND các cấp, các sở, ban, ngành của tỉnh, các phòng, ban cấp huyện đưa ra các giải pháp đồng bộ triển khai nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, đồng thời giúp HĐND quyết nghị tại kỳ họp. Nhiệm kỳ 2016 - 2021 và từ đầu nhiệm kỳ 2021 - 2026 đến nay, HĐND tỉnh đã tổ chức 33 kỳ họp, ban hành 391 nghị quyết; HĐND cấp huyện đã tổ chức 189 kỳ họp, ban hành 759 nghị quyết; HĐND cấp xã đã tổ chức 2.429 kỳ họp, ban hành 7.275 nghị quyết.
Tiếp tục đổi mới hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn theo hướng đối thoại dân chủ, thẳng thắn, tăng tính tranh luận chất vấn theo nhóm vấn đề, lĩnh vực. Việc lựa chọn các nội dung chất vấn tại kỳ họp được thực hiện trên cơ sở nắm bắt thông tin trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ của Thường trực HĐND, các Ban HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND... trong nhiệm kỳ 2016 - 2021 và từ đầu nhiệm kỳ 2021 - 2026 đến nay, HĐND tỉnh đã có 105 câu hỏi chất vấn, HĐND cấp huyện có 630 câu hỏi chất vấn, HĐND cấp xã có 655 câu hỏi chất vấn, qua các phiên chất vấn HĐND các cấp đã ban hành nghị quyết, kết luận về chất vấn và trả lời chất vấn. Nhìn chung, nội dung chất vấn tập trung vào những vấn đề nổi cộm, bức xúc, tồn tại có nhiều ý kiến của cử tri liên quan đến trách nhiệm giải quyết của các cá nhân, tổ chức, cơ quan nhà nước như: Tình hình thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội; việc triển khai thực hiện chính sách nông, lâm nghiệp, thuỷ sản, công nghiệp, dịch vụ, xây dựng nông thôn mới; phát triển tổ hợp tác, hợp tác xã, kinh tế tập thể; tiến độ triển khai một số dự án đầu tư, dự án cần thu hồi đất, chuyển mục đích đất; vấn đề an toàn giao thông; công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; vấn đề về ô nhiễm môi trường; công tác cải cách hành chính; chính sách phát triển nguồn nhân lực; chính sách đối với giáo viên, học sinh; chế độ, chính sách cho học sinh nội trú, bán trú; công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm; giải pháp thực hiện các chỉ tiêu giảm nghèo; việc nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế…
Việc trả lời chất vấn của UBND và các cơ quan chuyên môn của UBND các cấp khá thẳng thắn, rõ ràng, đưa ra được hướng giải quyết và có lộ trình hợp lý. Công tác giám sát, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện trả lời chất vấn của Thường trực HĐND, các ban của HĐND và đại biểu HĐND được quan tâm. Qua các kỳ họp, hoạt động chất vấn ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả; vừa thể hiện trí tuệ, bản lĩnh, trách nhiệm của đại biểu dân cử trong việc nêu câu hỏi, vấn đề chất vấn; vừa nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc thực hiện lời hứa tại mỗi phiên chất vấn, được cử tri và Nhân dân đánh giá cao.
Hằng năm, cùng với hoạt động giám sát chuyên đề, HĐND các cấp đã giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật của UBND cùng cấp, nghị quyết của HĐND cấp dưới, xem xét quyết định của UBND cùng cấp. Qua các cuộc giám sát chuyên đề, chưa phát hiện văn bản quy phạm pháp luật có dấu hiệu trái với Hiến pháp, luật, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên, nghị quyết của HĐND cùng cấp.
Từ thời điểm Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND có hiệu lực đến nay, HĐND các cấp đã tổ chức giám sát 931 chuyên đề. Trong đó, cấp tỉnh giám sát 10 chuyên đề, cấp huyện giám sát 52 chuyên đề, cấp xã giám sát 869 chuyên đề. Việc tổ chức, triển khai các nội dung giám sát của HĐND được đảm bảo đúng quy định; đã ban hành quyết định thành lập các đoàn giám sát, xây dựng kế hoạch, đề cương giám sát giám sát cụ thể. Hoạt động giám sát được đổi mới về hình thức, phương pháp, nội dung, chú trọng giám sát thực địa, cơ sở trước khi tiến hành giám sát tại các cơ quan chuyên môn có thẩm quyền; khảo sát thực tế đối với các đối tượng thụ hưởng chính sách, do đó chất lượng, hiệu quả giám sát được nâng lên. Sau giám sát đã hoàn thành báo cáo giám sát trình HĐND xem xét, thông qua theo quy định. Các báo cáo giám sát, nghị quyết giám sát chuyên đề đã đánh giá rõ kết quả đạt được; chỉ ra những tồn tại, hạn chế, từ đó, kiến nghị, đề xuất với Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành, UBND các cấp và các cơ quan chuyên môn các giải pháp để tổ chức triển khai thực hiện các chính sách trên địa bàn tỉnh. Thường trực HĐND các cấp đã thường xuyên theo dõi và đôn đốc UBND, các ngành, các địa phương giải quyết các kiến nghị nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện các chính sách tại địa phương. Đến nay, cơ bản các nội dung kết luận, kiến nghị đều được UBND các cấp và các cơ quan liên quan tiếp thu, tập trung chỉ đạo và đưa ra các giải pháp để thực hiện các kết luận, kiến nghị, yêu cầu của các đoàn giám sát.
Trong nhiệm kỳ 2016 - 2021, HĐND các cấp đã thực hiện lấy phiếu tín nhiệm theo quy định Nghị quyết số 85/2014/QH13 ngày 26/11/2014 của Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn vào kỳ họp cuối năm 2018. Việc lấy phiếu tín nhiệm tại kỳ họp được tổ chức khoa học, chặt chẽ, đúng quy định, khách quan, công khai, minh bạch. Kết quả lấy phiếu tín nhiệm cơ bản đã phản ánh, đánh giá đúng việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, phẩm chất đạo đức, lối sống của những người được lấy phiếu tín nhiệm; số phiếu “tín nhiệm cao”, “tín nhiệm” đều đạt tỷ lệ cao; qua đó, giúp cho người được lấy phiếu tín nhiệm thấy được mức độ tín nhiệm của mình để phấn đấu, rèn luyện, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, làm cơ sở để cơ quan tổ chức có thẩm quyền xem xét, đánh giá cán bộ.
Nhiệm kỳ 2021 - 2026, thực hiện các quy định của pháp luật Nghị quyết số 96/2023/QH15 của Quốc hội khóa XV về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn; Công văn số 599/UBTVQH15-CTĐB ngày 21/8/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc triển khai tổ chức lấy phiếu tín nhiệm, Thường trực HĐND chỉ đạo triển khai xây dựng kế hoạch lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do HĐND bầu vào kỳ họp thường lệ HĐND cuối năm 2023.
Hoạt động giám sát của Thường trực HĐND
Căn cứ vào Chương trình giám sát của HĐND và ý kiến của các thành viên Thường trực HĐND, đề nghị của các Ban HĐND, đại biểu HĐND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và ý kiến, kiến nghị của cử tri ở địa phương, Thường trực HĐND các cấp đã quyết định chương trình giám sát hằng năm ngay sau Kỳ họp thường lệ cuối năm trước. Trên cơ sở chương trình giám sát đã được thông qua, Thường trực HĐND phân công thành viên Thường trực HĐND thực hiện các nội dung trong chương trình; giao các Ban của HĐND thực hiện một số nội dung thuộc chương trình và báo cáo kết quả với Thường trực HĐND khi cần thiết.
Việc giám sát, xem xét Nghị quyết của HĐND, quyết định của UBND được Thường trực HĐND quan tâm thực hiện. Các nội dung giám sát tập trung vào việc xem xét việc tuân thủ các quy định của pháp luật về thẩm quyền ban hành, thể thức, nội dung của nghị quyết, quyết định. Qua giám sát, kịp thời kiến nghị việc sửa đổi, bổ sung các văn bản đảm bảo phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành.
Trên cơ sở chương trình, kế hoạch giám sát được thông qua, Thường trực HĐND đã thành lập các Đoàn giám sát chuyên đề và triển khai thực hiện đảm bảo theo quy định. Trong kỳ báo cáo, Thường trực HĐND các cấp đã tổ chức được 1.375 chuyên đề giám sát, trong đó Thường trực HĐND tỉnh 14 chuyên đề, Thường trực HĐND cấp huyện 150 chuyên đề và Thường trực HĐND cấp xã 1.211 chuyên đề. Ngoài ra, Thường trực HĐND các cấp còn tổ chức giám sát thường xuyên việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh tại địa phương.
Thường trực HĐND cấp tỉnh, cấp huyện đã tổ chức và phát huy hiệu quả các phiên họp giải trình. Tại phiên giải trình có từ 15 đến 20 lượt đại biểu HĐND tỉnh nêu vấn đề yêu cầu giải trình về các nội dung được các Ban, đại biểu HĐND tỉnh và cử tri quan tâm, như: Việc giải ngân vốn đầu tư công, việc triển khai thực hiện các công trình trọng điểm, các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản; quản lý sử dụng đất đai; việc thực hiện các dự án thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng; việc thực hiện các quy định của pháp luật trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo Trung học phổ thông và hướng nghiệp - dạy nghề ... Lãnh đạo UBND tỉnh, Thủ trưởng các sở, ngành, cơ quan, đơn vị liên quan đã giải trình làm rõ các nội dung thuộc trách nhiệm quản lý. Thường trực HĐND tỉnh đã ban hành kết luận phiên giải trình; trong đó đánh giá rõ kết quả đạt được, hạn chế, tồn tại và đề nghị Uỷ ban nhân dân, các cơ quan, tổ chức có liên quan tiếp thu và triển khai thực hiện hiệu quả các giải pháp liên quan đến các vấn đề các đại biểu và cử tri quan tâm. Đối với cấp huyện, Thường trực HĐND thành phố Yên Bái, huyện Yên Bình đã tổ chức các phiên giải trình hiệu quả.
Thường trực HĐND các cấp đã thường xuyên tổ chức các cuộc giám sát chuyên đề về kết quả giải quyết ý kiến, kiến nghị cử tri và báo cáo HĐND cùng cấp tại các kỳ họp thường lệ; chỉ đạo các Ban HĐND chủ động kiểm ra, rà soát các ý kiến, kiến nghị thuộc lĩnh vực phụ trách để tiến hành giám sát, tập trung vào những vấn đề nóng, bức xúc và cấp thiết. Qua giám sát cho thấy, cơ bản các ý kiến, kiến nghị của cử tri đều được UBND các cấp, các sở, ngành tiếp thu giải trình và xử lý kịp thời; tỷ lệ giải quyết dứt điểm đạt trên 80%; đối với các kiến nghị chưa được giải quyết dứt điểm chủ yếu liên quan đến đền bù giải phóng mặt bằng, đầu tư, nâng cấp cải tạo hạ tầng giao thông, thuỷ lợi... do cần bố trí nguồn lực theo khả năng ngân sách của địa phương.
Trên cơ sở các quy định của pháp luật, Thường trực HĐND đã tổ chức các hoạt động giám sát, khảo sát chuyên đề và thường xuyên về việc thực hiện các quy định pháp luật về khiếu nại, tố cáo. Bên cạnh đó, Thường trực HĐND các cấp đã bố trí, phân công tiếp công dân định kỳ tại Trụ sở tiếp công dân cùng cấp; phân công Ban Pháp chế của HĐND tham mưu xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị và phản ánh của công dân gửi đến HĐND, Thường trực HĐND, Chủ tịch HĐND. Đơn của công dân được tiếp nhận, xem xét và chuyển đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết đúng quy định; thường xuyên theo dõi, đôn đốc, giám sát đối với các cơ quan, đơn vị trong việc giải quyết đơn của công dân.
Hoạt động giám sát của các Ban của HĐND
Các Ban của HĐND đã tổ chức thẩm tra các báo cáo theo luật định, tổ chức khảo sát, thẩm tra các báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết trình các kỳ họp theo phân công của Thường trực HĐND. Bên cạnh đó, các ban đã chủ động trong quá trình hoạt động khảo sát, giám sát kết hợp thu thập thông tin phục vụ thẩm tra, đồng thời chủ động tham gia ngay từ đầu với các cơ quan soạn thảo. Do vậy báo cáo thẩm tra chất lượng, có chiều sâu và đầy đủ căn cứ pháp lý, thể hiện rõ quan điểm, là căn cứ quan trọng để đại biểu HĐND xem xét, thảo luận và quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương.
Trên cơ sở phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, các Ban của HĐND đã thường xuyên tổ chức các cuộc giám sát, khảo sát, qua đó theo dõi, đánh giá việc ban hành quyết định của UBND cùng cấp và nghị quyết của HĐND cấp dưới trực tiếp. Qua các cuộc giám sát, đã kiến nghị HĐND cấp dưới trực tiếp và UBND các cấp kịp thời có những điều chỉnh các quy định nhằm đảm bảo phù hợp thực tiễn và các quy định pháp luật hiện hành.
Các Ban của HĐND các cấp đã chủ động ban hành Chương trình giám sát chuyên đề hằng năm theo quy định; ban hành quyết định thành lập Đoàn giám sát chuyên đề, xây dựng kế hoạch, đề cương và tổ chức giám sát theo chương trình đã đề ra. Trong kỳ báo cáo các ban của HĐND tỉnh đã tổ chức giám sát 38 chuyên đề, trong đó: Ban Kinh tế - Ngân sách 10 chuyên đề, Ban Văn hóa - Xã hội 11 chuyên đề, Ban Pháp chế 08 chuyên đề, Ban Dân tộc 08 chuyên đề; các ban của HĐND cấp huyện tổ chức giám sát 292 chuyên đề, Ban của HĐND cấp xã tổ chức giám sát 1.562 chuyên đề. Các Ban của HĐND cũng đã tăng cường theo dõi kết quả giải quyết kiến nghị của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát. Các kiến nghị, đề xuất đã được UBND, các cấp, các ngành có liên quan nghiêm túc tiếp thu và cơ bản giải quyết kịp thời. Nhìn chung, chất lượng giám sát của các Ban HĐND ngày càng được nâng cao, các kiến nghị, đề xuất đều có giá trị thực tiễn trong việc nâng cao công tác quản lý, điều hành của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh.
Các Ban của HĐND đã tổ chức các cuộc giám sát chuyên đề về việc thi hành Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo; giám sát thường xuyên công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, việc giải quyết kiến nghị của công dân theo phân công của Thường trực HĐND; theo dõi, giám sát thường xuyên các kiến nghị thuộc lĩnh vực phụ trách,
Hoạt động giám sát của đại biểu HĐND
Đại biểu HĐND các cấp đã thực hiện giám sát việc thi hành pháp luật; giám sát quyết định của UBND cùng cấp và việc triển khai, thực hiện nghị quyết của HĐND ban hành; giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân tại địa phương; đã báo cáo kịp thời với Thường trực HĐND về các vấn đề liên quan đến tình hình phát triển kinh tế - xã hội ở cơ sở. Tích cực tham gia các đoàn giám sát, khảo sát của Thường trực HĐND, các Ban của HĐND. Tại kỳ họp thường lệ các đại biểu HĐND ngày càng phát huy được vai trò, tích cực tham gia trong quá trình lựa chọn các vấn đề chất vấn, nhiều đại biểu HĐND các cấp đã thực hiện tốt quyền chất vấn đối với UBND, người đứng đầu các cơ quan chuyên môn thuộc UBND về trách nhiệm tổ chức, cá nhân trong thực thi chức trách, nhiệm vụ được giao; kiên trì đeo bám vấn đề đã chất vấn đến khi có kết quả, thể hiện bản lĩnh, tâm huyết trong hoạt động dân cử.
HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp huyện và đại biểu HĐND các cấp hằng năm đã tổ chức triển khai thực hiện bảo đảm chương trình, kế hoạch giám sát đã đề ra. Đại biểu HĐND đã tham gia đầy đủ đoàn giám sát mà mình là thành viên. Các tổ chức, cá nhân có liên quan đã tham gia hoạt động giám sát theo yêu cầu, kế hoạch giám sát; có trách nhiệm cung cấp thông tin, tài liệu chính xác; báo cáo, giải trình trung thực, khách quan, đầy đủ, kịp thời theo yêu cầu của các chủ thể giám sát. Các cơ quan thông tin tuyên truyền (Báo Yên Bái, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Đài Phát thanh - truyền hình của huyện, Cổng thông tin điện tử cấp tỉnh, cấp huyện) đã đưa tin kịp thời về hoạt động giám sát; đăng tin kịp thời về các phiên họp của HĐND, trong đó phiên chất vấn của HĐND tỉnh được truyền hình trực tiếp, cấp huyện được phát thanh trực tiếp để cử tri và nhân dân theo dõi, giám sát.
Thường trực HĐND các cấp đã thường xuyên phối hợp chặt chẽ, chủ động phối hợp chặt chẽ với UBND các cấp; thực hiện nghiêm túc mối quan hệ công tác với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên theo đúng quy chế phối hợp hoạt động, nhất là trong triển khai các hoạt động giám sát, khảo sát tại địa phương cơ sở. Nhìn chung, hoạt động giám sát HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND được quan tâm đổi mới, triển khai thực hiện; số lượng các cuộc giám sát tăng lên rõ rệt, đảm bảo cả chất và lượng. Các đại biểu HĐND đã thể hiện tinh thần, trách nhiệm cao trong tham gia thực hiện chức năng giám sát. Các tổ chức, cá nhân có liên quan tham gia hoạt động giám sát hoặc chịu sự giám sát theo yêu cầu, kế hoạch đã thực hiện đầy đủ các nội dung, yêu cầu giám sát.
Chương trình, kế hoạch giám sát, nghị quyết về giám sát của HĐND được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh, huyện. Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc thực hiện nghị quyết, kết luận, kiến nghị giám sát của các cơ quan, đơn vị có liên quan báo cáo Thường trực HĐND theo quy định; tổng hợp, đề nghị UBND các cấp và các cơ quan, đơn vị liên quan tiếp tục giải quyết các kiến nghị sau giám sát của HĐND.
Các điều kiện bảo đảm hoạt động giám sát của HĐND các cấp trên địa bàn tỉnh Yên Bái được quan tâm. Cơ bản đại biểu chuyên trách các cấp được trang bị máy tính, máy in làm việc kết nối mạng internet để khai thác cập nhật thông tin thuận tiện, kịp thời. Thường trực HĐND tỉnh và một số HĐND cấp huyện đã trang bị máy tính bảng cho đại biểu HĐND ngay từ đầu nhiệm kỳ để thực hiện các “kỳ họp không giấy”.
Việc thực hiện chế độ, chính sách đối với đại biểu HĐND thực hiện theo Nghị quyết số 1206/2016/NQ-UBTVQH13 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về chế độ, chính sách và các điều kiện bảo đảm hoạt động của đại biểu HĐND. HĐND tỉnh Yên Bái đã ban hành Nghị quyết số 42/2016/NQ-HĐND ngày 26/8/2016 về việc ban hành một số chế độ chi tiêu tài chính phục vụ hoạt động của HĐND các cấp. Trong đó, có chế độ chi tiêu phục vụ hoạt động giám sát, khảo sát, thẩm tra, chế độ công tác phí phục vụ cho công tác giám sát... tạo điều kiện phục vụ cho HĐND các cấp thực hiện chức năng giám sát, khảo sát, thẩm tra và là cơ sở cho các cơ quan tham mưu thanh quyết toán theo quy định của pháp luật.
Về tổ chức bộ máy, cơ quan tham mưu giúp việc cơ bản đáp ứng yêu cầu thực thi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật; bảo đảm điều kiện vật chất, tổ chức phục vụ hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND.
Công tác thông tin, tuyên truyền hoạt động của cơ quan dân cử, hoạt động bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đại biểu HĐND các cấp được chú trọng. Thường xuyên mở các lớp bồi dưỡng cho đại biểu HĐND các cấp, trong đó tập trung về kỹ năng giám sát và thẩm tra. Qua đó đã góp phần củng cố, nâng cao kỹ năng, kinh nghiệm của đại biểu trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Tuy nhiên, việc thực hiện chức năng giám sát của một số đại biểu chưa thể hiện rõ, nhiều đại biểu kiêm nhiệm chưa dành thời gian cho hoạt động giám sát, chủ yếu chỉ mới thực hiện chức năng giám sát tại kỳ họp. Số đại biểu tham gia thảo luận, chất vấn còn ít, chưa mạnh dạn tham gia thảo luận vào các báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết và chưa đề xuất được nhiều vấn đề chất vấn tại kỳ họp HĐND; Hoạt động giám sát của Ban chủ yếu là đại biểu chuyên trách thực hiện, còn thành viên một số Ban (đại biểu kiêm nhiệm) chưa tham gia đầy đủ các hoạt động thẩm tra, giám sát.
Sự phối hợp trong hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND các cấp có lúc, có nơi chưa chặt chẽ, một số nội dung còn trùng lặp. Một số điều kiện cần thiết đảm bảo cho hoạt động giám sát của HĐND chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra, nhất là ở cấp xã.
Trong thời gian tới, để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát, HĐND các cấp tỉnh Yên Bái tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các văn bản của Trung ương, nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Tỉnh uỷ, Nghị quyết của HĐND tỉnh. Trọng tâm là Chỉ thị số 19-CT/TU ngày 17/11/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp, Nghị quyết số 76/NQ-HĐND ngày 07/12/2021 của HĐND tỉnh thông qua Đề án nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp tỉnh Yên Bái, nhiệm kỳ 2021 - 2026.
HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND phối hợp với UBND các cấp và các sở, ngành, phòng, ban chuyên môn chuẩn bị tốt nội dung, điều kiện tổ chức nhằm nâng cao chất lượng các kỳ họp của HĐND. Chú trọng nâng cao chất lượng công tác thẩm tra các báo cáo, tờ trình, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp HĐND. Nâng cao chất lượng ban hành các nghị quyết của HĐND đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và giải quyết những vấn đề phát sinh từ thực tiễn đời sống nhân dân trên địa bàn tỉnh.
Chỉ đạo đổi mới công tác điều hành kỳ họp của HĐND theo hướng khoa học, linh hoạt, dân chủ, bố trí thời gian hợp lý trong việc trình bày báo cáo tóm tắt, dành nhiều thời gian cho hoạt động thảo luận, chất vấn và trả lời chất vấn, giải trình. Chú trọng định hướng, gợi ý những vấn đề trọng tâm, giúp các đại biểu tập trung nghiên cứu, thảo luận. Đối với những nội dung còn có ý kiến khác nhau, yêu cầu các cơ quan liên quan giải trình, làm rõ tạo sự đồng thuận, nhất trí cao của đại biểu HĐND tỉnh. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong việc gửi tài liệu cho đại biểu dự kỳ họp thông qua Ứng dụng kỳ họp thông minh trên Máy tính bảng và quét mã QR-Code.
Chỉ đạo nâng cao chất lượng giám sát tại kỳ họp theo hướng tập trung xem xét báo cáo công tác của các cơ quan theo luật định; các báo cáo của Ủy ban nhân dân tỉnh về kinh tế - xã hội; thực hiện ngân sách nhà nước, quyết toán ngân sách nhà nước của địa phương; công tác phòng chống tham nhũng; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của cử tri và các báo cáo khác theo đề nghị của Thường trực HĐND. Đổi mới hoạt động chất vấn và xem xét việc trả lời chất vấn. Tập trung lựa chọn nhóm vấn đề chất vấn liên quan đến những vấn đề bức xúc, nổi lên trong đời sống kinh tế - xã hội của địa phương, được nhiều đại biểu HĐND, cử tri quan tâm. Ban hành nghị quyết về hoạt động chất vấn tại các kỳ họp thường lệ của HĐND.
Tiếp tục thực hiện tốt hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, các Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND. Trọng tâm là tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng giám sát chuyên đề, phân tích sâu, làm rõ kết quả, tồn tại, khuyết điểm, tìm ra nguyên nhân, bài học kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp xác đáng, khả thi. Quan tâm đôn đốc, theo dõi, thực hiện tái giám sát đối với việc thực hiện “lời hứa” tại các phiên chất vấn và các kết luận, kiến nghị sau giám sát.
Đẩy mạnh hoạt động giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND các cấp. Nội dung giải trình tập trung vào những vấn đề mới, phức tạp được xã hội quan tâm, vấn đề có nhiều khó khăn, vướng mắc, bất cập ở địa phương trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội; những nội dung còn có tồn tại, hạn chế mà chưa có giải pháp khắc phục, được đại biểu HĐND, cử tri và Nhân dân quan tâm. Coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp.
Tăng cường, đổi mới, nâng cao chất lượng giám sát, khảo sát thường xuyên các văn bản quy phạm pháp luật; công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân; giải quyết kiến nghị của cử tri, những vấn đề nảy sinh, bức xúc được nhiều cử tri quan tâm; tình hình thực hiện các nhiệm vụ chính trị theo Chương trình hành động của cấp uỷ; kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội theo nghị quyết của HĐND; việc thực hiện mục tiêu giảm nghèo; giám sát, khảo sát kịp thời các nội dung theo yêu cầu của cấp ủy cùng cấp.
Đổi mới hoạt động giám sát của đại biểu HĐND theo hướng chủ động tham gia, phối hợp với Thường trực HĐND và các Ban của HĐND khi tiến hành giám sát tại nơi ứng cử. Tăng cường theo dõi việc giải quyết các kiến nghị của cử tri, kiến nghị sau giám sát. Các đại biểu HĐND tích cực nghiên cứu các văn bản pháp luật, các chính sách mới của Trung ương; tự rèn luyện nâng cao kỹ năng hoạt động của đại biểu HĐND đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.
Tăng cường sự phối hợp với Đoàn ĐBQH tỉnh, Uỷ ban MTTQ Việt Nam các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội để phát huy vai trò giám sát, phản biện, qua đó, nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động giám sát.