HĐND - Trong hoạt động xây dựng, quyết định chương trình giám sát hằng năm, đã ban hành Chương trình giám sát theo quy định của Luật HĐGS, cơ bản chương trình bảo đảm nội dung và thời gian quy định.
Ban Kinh tế - Ngân sách của HĐND tỉnh đảm bảo hoạt động giám sát theo đúng thẩm quyền quy định
Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015 ban hành đã tạo một bước tiến quan trọng trong quá trình hoàn thiện thể chế pháp lý về hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân, đưa hoạt động giám sát của HĐND các cấp đi vào nền nếp, đạt chất lượng và hiệu quả cao hơn. Luật đã quy định khá cụ thể về chủ thể, thẩm quyền, đối tượng và phương thức giám sát của Hội đồng nhân dân các cấp. Hơn nữa, sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 ngày 12/9/2022 về Hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND đã góp phần nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND... Nghị quyết mang tính chất như một “cẩm nang” để thống nhất, chuẩn hóa, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND, khắc phục một số hạn chế, vướng mắc và lúng túng trong thực tiễn giám sát của HĐND.
Qua 07 năm thực hiện, Ban Kinh tế - Ngân sách của HĐND tỉnh đã tổ chức thực hiện theo đúng thẩm quyền quy định và đạt được một số kết quả quan trọng.
Trong hoạt động xây dựng, quyết định chương trình giám sát hằng năm, đã ban hành Chương trình giám sát theo quy định của Luật HĐGS, cơ bản chương trình bảo đảm nội dung và thời gian quy định. Trong năm chương trình giám sát được kịp thời điều chỉnh để phù hợp với yêu cầu nội dung giám sát, đảm bảo thực hiện tốt công tác phối hợp và không ảnh hưởng đến hoạt động của các đơn vị, địa phương.
Công tác báo kết quả hoạt động, kết quả thực hiện chương trình giám sát của ban cơ bản đã được thực hiện đầy đủ theo quy định; tuy nhiên, nội dung báo cáo thực hiện chương trình giám sát của ban không ban hành riêng mà được lồng ghép trong báo cáo định kỳ của Ban.
Trên cơ sở phân công của Thường trực HĐND tỉnh Ban đã tiến hành thẩm tra các báo cáo được phân công cơ bản đảm bảo theo quy định tại Điều 78 Luật HĐGS. Trong quá trình thẩm tra, Ban đã linh hoạt trong hoạt động điều hành, yêu cầu các cơ quan trình bày báo cáo tóm tắt, trình bày đồng thời các báo cáo có cùng nội dung.
Căn cứ quy định tại Điều 79 Luật HĐGS, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn, Ban đã thường xuyên theo dõi việc ban hành quyết định của UBND tỉnh, nghị quyết của HĐND cấp huyện. Các nội dung giám sát tập trung vào việc xem xét việc tuân thủ các quy định của pháp luật về thẩm quyền ban hành, thể thức, nội dung của nghị quyết, quyết định, qua giám sát đã phát hiện một số sai sót không lớn. Ban đã trao đổi đề nghị đơn vị ban hành xem xét, sửa đổi bổ sung.
Từ năm 2016 đến nay, căn cứ chương trình giám sát Ban đã tổ chức thực hiện 10 giám sát chuyên đề. Các chuyên đề giám sát của ban được thực hiện cơ bản tuân thủ quy định Luật HĐGS. Hoạt động giám sát của Ban được tổ chức thực hiện có trọng tâm, trọng điểm; không trùng lặp về nội dung, thời gian, đối tượng, địa điểm; thực hiện tốt việc kết hợp giám sát qua báo cáo với giám sát trực tiếp tại cơ sở.
Ban đã chủ động giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri tại các địa phương trên địa bàn tỉnh. Tổ chức giám sát qua báo cáo hoặc lồng ghép với các cuộc khảo sát, giám sát khác. Lãnh đạo Ban đã tham gia tiếp công dân hằng tháng tại Trụ sở tiếp công dân của tỉnh theo quy định.
Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình triển khai thực hiện Luật hoạt động giám sát cũng còn một số hạn chế, bất cập như: Một số kiến nghị sau giám sát chưa được các cơ quan có trách nhiệm giải quyết kịp thời do quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động giám sát hiện nay thiếu chế tài xử lý đối với các cơ quan, đơn vị chịu giám sát không thực hiện việc khắc phục hạn chế theo kiến nghị sau giám sát.
Hiện nay, thành viên Ban chủ yếu hoạt động kiêm nghiệm nên không có nhiều thời gian cho hoạt động của HĐND, trong khi đó hoạt động giám sát lại khá rộng, toàn diện và chuyên sâu đòi hỏi phải có kinh nghiệm, kiến thức chuyên môn nhất định ở nhiều lĩnh vực (tài chính ngân sách, đầu tư công,...) thì mới có thể phân tích, đánh giá được chính xác các vấn đề để thực hiện tốt chức năng giám sát. Do vậy, hiệu quả giám sát còn một số hạn chế nhất định.
Theo quy định của Luật HĐGS, sau các cuộc giám sát, Ban gửi báo cáo kết quả giám sát của Ban đến Thường trực HĐND, HĐND và cơ quan cá nhân chịu sự giám sát. Tuy nhiên, hình thức báo cáo chưa mang tính pháp lý cao để đảm bảo các đối tượng chịu sự giám sát thực hiện các kiến nghị sau giám sát.
Để tiếp tục phát huy hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát, Ban Kinh tế - Ngân sách đề nghị điều chỉnh cơ cấu hợp lý số lượng đại biểu HĐND các cấp theo hướng giảm số lượng đại biểu kiêm nhiệm và tăng số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách. Bổ sung quy định biện pháp chế tài cụ thể để đảm bảo các kiến nghị sau giám sát của các cơ quan chức năng của HĐND các cấp được các cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức, cá nhân tiếp thu, chấn chỉnh một cách nhanh chóng, kịp thời, tránh tình trạng nhắc đi nhắc lại nhiều lần như hiện nay. Đề nghị xem xét, bổ sung thêm “Trường hợp có ý kiến phát biểu Chủ tọa thấy cần thiết phải được giải trình thì Chủ tọa yêu cầu người có trách nhiệm giải trình thêm”. Bổ sung quy định Thường trực HĐND cấp trên xem xét báo cáo của HĐND cấp dưới trực tiếp. Bổ sung thêm đối tượng giải trình là cơ quan thi hành án dân sự, đối tượng chất vấn là thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự để đảm bảo quy định tại Điều 59 Luật HĐGS. Bổ sung quy định: “Trường hợp cần thiết chương trình giám sát của Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân có thể được điều chỉnh”.
Ban Biên tập
HĐND - Trong hoạt động xây dựng, quyết định chương trình giám sát hằng năm, đã ban hành Chương trình giám sát theo quy định của Luật HĐGS, cơ bản chương trình bảo đảm nội dung và thời gian quy định. Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015 ban hành đã tạo một bước tiến quan trọng trong quá trình hoàn thiện thể chế pháp lý về hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân, đưa hoạt động giám sát của HĐND các cấp đi vào nền nếp, đạt chất lượng và hiệu quả cao hơn. Luật đã quy định khá cụ thể về chủ thể, thẩm quyền, đối tượng và phương thức giám sát của Hội đồng nhân dân các cấp. Hơn nữa, sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 ngày 12/9/2022 về Hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND đã góp phần nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND... Nghị quyết mang tính chất như một “cẩm nang” để thống nhất, chuẩn hóa, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND, khắc phục một số hạn chế, vướng mắc và lúng túng trong thực tiễn giám sát của HĐND.
Qua 07 năm thực hiện, Ban Kinh tế - Ngân sách của HĐND tỉnh đã tổ chức thực hiện theo đúng thẩm quyền quy định và đạt được một số kết quả quan trọng.
Trong hoạt động xây dựng, quyết định chương trình giám sát hằng năm, đã ban hành Chương trình giám sát theo quy định của Luật HĐGS, cơ bản chương trình bảo đảm nội dung và thời gian quy định. Trong năm chương trình giám sát được kịp thời điều chỉnh để phù hợp với yêu cầu nội dung giám sát, đảm bảo thực hiện tốt công tác phối hợp và không ảnh hưởng đến hoạt động của các đơn vị, địa phương.
Công tác báo kết quả hoạt động, kết quả thực hiện chương trình giám sát của ban cơ bản đã được thực hiện đầy đủ theo quy định; tuy nhiên, nội dung báo cáo thực hiện chương trình giám sát của ban không ban hành riêng mà được lồng ghép trong báo cáo định kỳ của Ban.
Trên cơ sở phân công của Thường trực HĐND tỉnh Ban đã tiến hành thẩm tra các báo cáo được phân công cơ bản đảm bảo theo quy định tại Điều 78 Luật HĐGS. Trong quá trình thẩm tra, Ban đã linh hoạt trong hoạt động điều hành, yêu cầu các cơ quan trình bày báo cáo tóm tắt, trình bày đồng thời các báo cáo có cùng nội dung.
Căn cứ quy định tại Điều 79 Luật HĐGS, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn, Ban đã thường xuyên theo dõi việc ban hành quyết định của UBND tỉnh, nghị quyết của HĐND cấp huyện. Các nội dung giám sát tập trung vào việc xem xét việc tuân thủ các quy định của pháp luật về thẩm quyền ban hành, thể thức, nội dung của nghị quyết, quyết định, qua giám sát đã phát hiện một số sai sót không lớn. Ban đã trao đổi đề nghị đơn vị ban hành xem xét, sửa đổi bổ sung.
Từ năm 2016 đến nay, căn cứ chương trình giám sát Ban đã tổ chức thực hiện 10 giám sát chuyên đề. Các chuyên đề giám sát của ban được thực hiện cơ bản tuân thủ quy định Luật HĐGS. Hoạt động giám sát của Ban được tổ chức thực hiện có trọng tâm, trọng điểm; không trùng lặp về nội dung, thời gian, đối tượng, địa điểm; thực hiện tốt việc kết hợp giám sát qua báo cáo với giám sát trực tiếp tại cơ sở.
Ban đã chủ động giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri tại các địa phương trên địa bàn tỉnh. Tổ chức giám sát qua báo cáo hoặc lồng ghép với các cuộc khảo sát, giám sát khác. Lãnh đạo Ban đã tham gia tiếp công dân hằng tháng tại Trụ sở tiếp công dân của tỉnh theo quy định.
Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình triển khai thực hiện Luật hoạt động giám sát cũng còn một số hạn chế, bất cập như: Một số kiến nghị sau giám sát chưa được các cơ quan có trách nhiệm giải quyết kịp thời do quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động giám sát hiện nay thiếu chế tài xử lý đối với các cơ quan, đơn vị chịu giám sát không thực hiện việc khắc phục hạn chế theo kiến nghị sau giám sát.
Hiện nay, thành viên Ban chủ yếu hoạt động kiêm nghiệm nên không có nhiều thời gian cho hoạt động của HĐND, trong khi đó hoạt động giám sát lại khá rộng, toàn diện và chuyên sâu đòi hỏi phải có kinh nghiệm, kiến thức chuyên môn nhất định ở nhiều lĩnh vực (tài chính ngân sách, đầu tư công,...) thì mới có thể phân tích, đánh giá được chính xác các vấn đề để thực hiện tốt chức năng giám sát. Do vậy, hiệu quả giám sát còn một số hạn chế nhất định.
Theo quy định của Luật HĐGS, sau các cuộc giám sát, Ban gửi báo cáo kết quả giám sát của Ban đến Thường trực HĐND, HĐND và cơ quan cá nhân chịu sự giám sát. Tuy nhiên, hình thức báo cáo chưa mang tính pháp lý cao để đảm bảo các đối tượng chịu sự giám sát thực hiện các kiến nghị sau giám sát.
Để tiếp tục phát huy hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát, Ban Kinh tế - Ngân sách đề nghị điều chỉnh cơ cấu hợp lý số lượng đại biểu HĐND các cấp theo hướng giảm số lượng đại biểu kiêm nhiệm và tăng số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách. Bổ sung quy định biện pháp chế tài cụ thể để đảm bảo các kiến nghị sau giám sát của các cơ quan chức năng của HĐND các cấp được các cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chức, cá nhân tiếp thu, chấn chỉnh một cách nhanh chóng, kịp thời, tránh tình trạng nhắc đi nhắc lại nhiều lần như hiện nay. Đề nghị xem xét, bổ sung thêm “Trường hợp có ý kiến phát biểu Chủ tọa thấy cần thiết phải được giải trình thì Chủ tọa yêu cầu người có trách nhiệm giải trình thêm”. Bổ sung quy định Thường trực HĐND cấp trên xem xét báo cáo của HĐND cấp dưới trực tiếp. Bổ sung thêm đối tượng giải trình là cơ quan thi hành án dân sự, đối tượng chất vấn là thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự để đảm bảo quy định tại Điều 59 Luật HĐGS. Bổ sung quy định: “Trường hợp cần thiết chương trình giám sát của Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân có thể được điều chỉnh”.