HĐND - Nhằm tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, HĐND tỉnh đã xây dựng và thông qua Đề án “Nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp tỉnh Yên Bái, nhiệm kỳ 2021 - 2026”.
Đổi mới cách thức tổ chức kỳ họp để nâng cao chất lượng và hiệu quả các kỳ họp HĐND
Mục tiêu tổng quát
Xây dựng HĐND các cấp vững mạnh toàn diện, góp phần xây dựng chính quyền địa phương trong sạch, vững mạnh, liêm chính, kiến tạo, phục vụ, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, là chính quyền của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.
Nâng cao năng lực thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn gắn với đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của HĐND trong việc quyết định các vấn đề về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của địa phương theo nghị quyết của cấp ủy cùng cấp và quy định của pháp luật; nâng cao chất lượng công tác giám sát, tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo theo hướng thiết thực, hiệu quả.
Nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy trí tuệ, năng lực của đại biểu HĐND các cấp, tham gia đầy đủ, tích cực các hoạt động, góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND.
Mục tiêu cụ thể
- 100% các kỳ họp của HĐND các cấp được tổ chức đảm bảo theo đúng luật định, có chất lượng.
- 100% nghị quyết do HĐND ban hành đảm bảo hợp hiến, hợp pháp, phù hợp với thực tiễn, được phổ biến, tuyên truyền đến các cơ quan, đơn vị, địa phương và nhân dân.
- Trên 90% kiến nghị sau giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban, Tổ đại biểu HĐND đảm bảo cụ thể, khả thi, đúng quy định pháp luật; trên 90% kiến nghị sau giám sát được cơ quan, đơn vị có thẩm quyền được xem xét, giải quyết kịp thời, đúng quy định.
- 100% ý kiến, kiến nghị của cử tri được tổng hợp đầy đủ, chính xác, chuyển đến đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết; 100% ý kiến, kiến nghị của cử tri được các cơ quan chức năng liên quan giải quyết đảm bảo thời gian theo đúng quy định.
- 100% đơn khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến HĐND, Thường trực, các Ban của HĐND được chuyển đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết đúng quy định của pháp luật.
- 100% đại biểu HĐND được tập huấn kỹ năng hoạt động; 100% đại biểu chuẩn bị nội dung thảo luận, tham gia ý kiến đối với các văn bản trình kỳ họp theo yêu cầu của Thường trực HĐND và thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ của người đại biểu HĐND theo quy định.
- Đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện làm việc, kinh phí... phục vụ cho hoạt động của HĐND các cấp.
Nhiệm vụ và giải pháp nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của HĐND
Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng đối với hoạt động của HĐND
- Lãnh đạo, thực hiện tốt việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan HĐND, đại biểu HĐND; tôn trọng và phát huy đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu HĐND và vị trí, vai trò của HĐND là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương; để HĐND với tư cách là cơ quan trong hệ thống chính trị là cầu nối giữa Đảng với nhân dân, khắc phục triệt để những quan niệm, nhận thức chưa đầy đủ, chưa đúng, còn xem nhẹ vai trò của HĐND và đại biểu HĐND các cấp.
- Nghiên cứu ban hành các văn bản để lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động của đại biểu HĐND tại địa phương mình. Nội dung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu HĐND của các cấp ủy Đảng phải bám sát đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phù hợp với đặc điểm, tình hình và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh địa phương.
- Tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ trong đó có các đại biểu HĐND các cấp có năng lực, tâm huyết, đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ được nhân dân giao phó. Quan tâm đúng mức tới việc bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ đại biểu HĐND một cách có kế hoạch, nhất là xây dựng đội ngũ đại biểu kế cận để giới thiệu ứng cử vào HĐND trong những nhiệm kỳ tới.
- Tăng cường công tác kiểm tra của cấp uỷ Đảng đối với hoạt động của HĐND, đặc biệt là trong việc thể chế hoá các chỉ thị, nghị quyết của cấp uỷ. Thường xuyên có cơ chế kiểm tra, giám sát hoạt động của các đảng viên là đại biểu HĐND theo đúng quy chế. Kiên quyết xử lý đối với những đảng viên nói chung và các đảng viên là đại biểu HĐND nói riêng vi phạm kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật, sa sút về phẩm chất chính trị.
Đổi mới cách thức tổ chức kỳ họp để nâng cao chất lượng và hiệu quả các kỳ họp HĐND. Chuẩn bị tốt nội dung, chương trình kỳ họp HĐND các cấp; thực hiện tốt hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn
* Công tác chuẩn bị nội dung, chương trình và cách thức tổ chức kỳ họp
- Xác định rõ yêu cầu, nội dung của từng kỳ họp để có sự phân công, chuẩn bị các văn bản trình kỳ họp cũng như tổ chức, điều hành kỳ họp. Thường trực HĐND báo cáo cấp uỷ cùng cấp để thống nhất chỉ đạo về nội dung chương trình kỳ họp.
- Cơ quan chủ trì soạn thảo có lộ trình chuẩn bị báo cáo, tờ trình, đề án, dự thảo nghị quyết từ khâu đề nghị xây dựng nghị quyết đến quá trình thực hiện phải đảm bảo đúng quy trình quy định, kịp thời xin chủ trương của cấp ủy về nội dung dự thảo nghị quyết; chú trọng việc lấy ý phản biện xã hội của Ủy ban MTTQ và các đoàn thể chính trị theo Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị về việc ban hành quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQVN và các đoàn thể chính trị - xã hội; tổ chức lấy ý kiến đối với các đối tượng chịu sự tác động của nghị quyết nhất là về cơ chế chính sách có liên quan trực tiếp đến đời sống của nhân dân. Biện pháp thực hiện nghị quyết phải phù hợp với nhận thức của đối tượng chịu sự điều chỉnh, thuận lợi trong triển khai thực hiện.
- Cơ quan, tổ chức chủ trì soạn thảo báo cáo, hồ sơ dự thảo nghị quyết căn cứ vào từng lĩnh vực hoạt động của các Ban, mời lãnh đạo các Ban của HĐND các cấp tham dự các hội nghị cuộc họp liên quan đến việc xây dựng hồ sơ dự thảo nghị quyết để nắm thông tin và tham gia đóng góp ý kiến.
- Bố trí thời gian hợp lý để các đại biểu HĐND thảo luận ở tổ và hội trường; tổng hợp đầy đủ, chính xác ý kiến thảo luận của đại biểu HĐND; Thường trực HĐND, các Ban HĐND, đại biểu HĐND phát huy vai trò đại biểu, chủ động nghiên cứu, thu thập thông tin từ cơ sở để có đủ căn cứ thảo luận cho ý kiến và biểu quyết thông qua nghị quyết.
- Sau mỗi kỳ họp, Thường trực HĐND chủ trì phối hợp với UBND, Ủy ban MTTQVN tổ chức rút kinh nghiệm với các cơ quan liên quan để chuẩn bị tốt hơn cho kỳ họp sau.
- Phát huy vai trò của công tác thông tin tuyên truyền trong các kỳ họp HĐND phản ánh đầy đủ, kịp thời các nội dung của kỳ họp tới đông đảo cử tri, tạo điều kiện cho nhân dân theo dõi, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước ở địa phương; tiếp thu các ý kiến phản ánh của nhân dân về nội dung của kỳ họp.
* Thực hiện tốt hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn
- Thường trực HĐND lựa chọn một số nhóm vấn đề bức xúc, nổi cộm mà dư luận cử tri đại biểu HĐND quan tâm, dự kiến danh sách, đơn vị ngành trả lời chất vấn gửi xin ý kiến đại biểu HĐND và thông báo trước để đại biểu HĐND có thời gian chuẩn bị câu hỏi. Bố trí thời gian tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn hợp lý, phù hợp trong chương trình kỳ họp.
- Thường trực HĐND, các Ban HĐND tăng cường hoạt động giải trình, chất vấn tại phiên họp trong thời gian giữa hai kỳ họp HĐND để xem xét các vấn đề bức xúc, nổi cộm của địa phương.
- Phiên chất vấn cần tăng cường đối thoại, tranh luận thấu đáo từng vấn đề chất vấn; nêu câu hỏi cần ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề và đúng thẩm quyền, lĩnh vực của đơn vị trả lời chất vấn; người trả lời chất vấn trả lời ngắn gọn, trọng tâm, đầy đủ; đối với những nội dung hứa giải quyết cần phải nêu phương án, lộ trình thực hiện; người trả lời chất vấn phải đúng thẩm quyền theo quy định của pháp luật, trường hợp có lý do chính đáng mới uỷ quyền cho cấp phó trả lời thay và phải được Thường trực HĐND đồng ý.
- Chủ tọa điều hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn cần phải tạo không khí dân chủ, bình đẳng, tăng tính tranh luận trong phiên chất vấn, gợi mở, khuyến khích đại biểu tham gia chất vấn. Đồng thời, kết luận thẳng thắn, rõ vấn đề mà người trả lời chất vấn đã làm được, chưa làm được, trách nhiệm cá nhân người đứng đầu đối với vấn đề đại biểu đã chất vấn.
- Căn cứ kết quả trả lời chất vấn và đề nghị của đại biểu HĐND, HĐND có thể ban hành nghị quyết về nội dung chất vấn.
Nâng cao chất lượng công tác thẩm tra của các Ban HĐND để nghị quyết đảm bảo tính khả thi, đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương
- Các Ban của HĐND chủ động xây dựng kế hoạch thẩm tra, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên thu thập thông tin, nghiên cứu các quy định của pháp luật, văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên và thực tiễn tình hình thực hiện nhiệm vụ tại địa phương.
- Thực hiện phối hợp thẩm tra giữa các Ban HĐND trong đó phân công cụ thể một Ban chủ trì, các Ban khác phối hợp thẩm tra để đảm bảo kết quả thẩm tra trình kỳ họp được đánh giá toàn diện.
- Các Ban HĐND chủ động phối hợp với cơ quan trình hồ sơ dự thảo nghị quyết ngay từ khi bắt đầu và trong suốt quá trình xây dựng để nghiên cứu, trao đổi, thảo luận những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau; tăng cường khảo sát thực tế, thu thập thông tin từ cơ sở để nâng cao chất lượng báo cáo thẩm tra làm căn cứ cho đại biểu thảo luận và biểu quyết thông qua nghị quyết.
- Xác định trọng tâm thẩm tra, lựa chọn phương pháp thẩm tra hợp lý, hiệu quả. Đối với những vấn đề quan trọng mời cơ quan chức năng, chuyên gia tư vấn, tổ chức tham vấn ý kiến nhân dân nhằm đảm bảo tính khách quan, khoa học. Đối với những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau, Thường trực HĐND chủ trì cùng lãnh đạo các Ban HĐND, lãnh đạo UBND trao đổi, thảo luận để đảm bảo sự thống nhất trước khi trình HĐND biểu quyết thông qua và trong tổ chức thực hiện.
- Phát huy vai trò của đại biểu HĐND là thành viên Ban HĐND trong hoạt động thẩm tra; báo cáo thẩm tra cần tập trung phân tích, phản biện và đưa ra các kiến nghị thể hiện chính kiến của cơ quan chủ trì thẩm tra, nêu rõ những vấn đề tán thành, không tán thành, những vấn đề cần bổ sung, hoàn chỉnh và nêu lý do cụ thể. Đồng thời, đề xuất những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau để trình HĐND xem xét, quyết định.
Nâng cao chất lượng công tác giám sát chuyên đề; chú trọng theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát. Tập trung tái giám sát đối với các đối tượng giám sát không thực hiện hoặc thực hiện chưa đạt yêu cầu các nội dung kết luận, kiến nghị của Thường trực, các Ban HĐND và Tổ đại biểu HĐND; thông qua hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn; việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
* Giám sát chuyên đề
- Lựa chọn xây dựng chương trình, nội dung giám sát chuyên đề phải phù hợp, đúng trọng tâm; nội dung giám sát tập trung vào các vấn đề kinh tế - xã hội bức xúc, được dư luận, cử tri và đại biểu HĐND quan tâm; khi cần thiết kiến nghị HĐND ban hành nghị quyết về giám sát.
- Căn cứ chương trình giám sát, chương trình hoạt động, Thường trực HĐND các Ban của HĐND chủ động có kế hoạch tổ chức hoạt động giám sát; Đôn đốc các đối tượng giám sát cung cấp thông tin, xây dựng báo cáo theo yêu cầu gửi về đoàn giám sát trước khi tiến hành giám sát; Tổ chức họp Đoàn giám sát để triển khai, quán triệt nội dung kế hoạch giám sát, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên Đoàn giám sát trong việc nghiên cứu các thông tin liên quan, thống nhất cách thức làm việc tại các đơn vị, địa phương.
- Đổi mới phương pháp giám sát: Cần tiến hành giám sát trực tiếp tại cơ sở trước, sau đó mới tiến hành giám sát tại các cơ quan chuyên môn có liên quan. Đồng thời, kết hợp nghe báo cáo với kiểm tra thực tế tại địa phương, cơ sở; nghiên cứu hồ sơ; so sánh, đối chiếu kết quả thực hiện với các quy định hiện hành của Nhà nước, nghị quyết của HĐND. Tại các buổi giám sát, Trưởng Đoàn giám sát yêu cầu cơ quan chức năng (được mời tham gia Đoàn giám sát) xem xét, trả lời những kiến nghị của cơ quan, đơn vị chịu sự giám sát thuộc thẩm quyền giải quyết; đồng thời, kết luận những vấn đề liên quan đến nội dung giám sát và tiếp thu các ý kiến kiến nghị thuộc thẩm quyền giải quyết. Từ đó, rút ra được những kết luận, đề xuất, kiến nghị hợp lý, có tính khả thi cao.
- Trưởng đoàn giám sát chỉ đạo, định hướng thư ký Đoàn giám sát xây dựng dự thảo báo cáo kết quả giám sát đúng yêu cầu về thời gian, tổng hợp đầy đủ, chính xác thông tin thu được qua thực tế giám sát. Báo cáo kết quả giám sát phải đảm bảo khách quan, có căn cứ, chỉ ra được những hạn chế, thiếu sót, những bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật và đề xuất hướng giải quyết khả thi, kiến nghị cơ quan chức năng có những giải pháp để khắc phục. Các kiến nghị đưa ra phải đảm bảo cụ thể và có khả năng thực hiện. Thường trực HĐND, đại biểu HĐND và cơ quan, bộ phận giúp việc HĐND phải thường xuyên theo dõi, giám sát, đôn đốc các cơ quan, đơn vị, địa phương được giám sát thực hiện nghiêm túc kết luận của Đoàn giám sát.
- Căn cứ vào các nội dung, chương trình giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND và các vấn đề được dư luận, cử tri quan tâm; thủ trưởng các cơ quan, đơn vị và người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền địa phương nghiêm túc thực hiện trách nhiệm người đứng đầu trong chỉ đạo tổ chức thực hiện nội dung giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND và Tổ đại biểu HĐND khi có yêu cầu. Đồng thời, chỉ đạo tổ chức thực hiện nghiêm chỉnh các kiến nghị sau giám sát.
- Thực hiện tái giám sát đối với các nội dung kết luận, kiến nghị qua giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban HĐND và Tổ đại biểu HĐND mà các đối tượng giám sát không thực hiện hoặc thực hiện chưa đạt yêu cầu.
* Giám sát thông qua hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn
- Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp và giữa hai kỳ họp HĐND. Thường trực HĐND tổng hợp, lựa chọn vấn đề chất vấn cần trả lời trực tiếp tại hội trường. Trường hợp cần điều tra, xác minh thì có thể quyết định cho trả lời tại kỳ họp sau hoặc trả lời bằng văn bản gửi đến đại biểu HĐND đã chất vấn và Thường trực HĐND.
- Căn cứ vào đề nghị của đại biểu HĐND và nội dung chất vấn, trả lời chất vấn, Thường trực HĐND xem xét và có thể đề nghị HĐND có biện pháp xử lý. Trong trường hợp cần thiết, HĐND ban hành nghị quyết về việc chất vấn, trả lời chất vấn và trách nhiệm của người bị chất vấn.
- Trong thời gian giữa hai kỳ họp HĐND, Thường trực HĐND quyết định lựa chọn và tổ chức thực hiện theo các hình thức chất vấn, giải trình, trả lời bằng văn bản… Người bị chất vấn có trách nhiệm trả lời trực tiếp đồng thời trả lời bằng văn bản gửi tới đại biểu HĐND đã chất vấn và Thường trực HĐND.
- Điều hành chất vấn: Cần phát huy tính dân chủ, bảo đảm tính định hướng, tính khả thi của những vấn đề đặt ra, đồng thời phải kiểm soát được nội dung chất vấn và trả lời chất vấn.
* Giám sát thông qua việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
Tổ chức lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do HĐND bầu theo quy định; đảm bảo thực hiện đúng trình tự, thủ tục và nguyên tắc lấy phiếu tín nhiệm theo quy định của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan cấp trên.
Đổi mới hình thức, nội dung và phương pháp tiếp xúc cử tri; kết hợp tiếp xúc cử tri theo chuyên đề và nhóm đối tượng. Đảm bảo các ý kiến, kiến nghị chính đáng của cử tri được phản ánh đầy đủ, chính xác, gửi đến cơ quan, đơn vị có thẩm quyền giải quyết kịp thời, triệt để. Thực hiện tốt việc tiếp công dân, giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo của công dân theo quy định của pháp luật. Tăng cường giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan liên quan
* Công tác tiếp xúc cử tri
- Tiếp tục duy trì và phát huy hiệu quả việc tiếp xúc cử tri định kỳ trước và sau kỳ họp HĐND, đồng thời điều chỉnh hợp lý nội dung, chương trình hội nghị tiếp xúc cử tri theo hướng:
+ Đảm bảo nội dung đại biểu HĐND báo cáo, trao đổi với cử tri phù hợp với nhóm cử tri kết hợp gợi mở những vấn đề thực tiễn để cử tri tham gia đóng góp ý kiến, kiến nghị.
+ Cải tiến chương trình tiếp xúc cử tri sao cho phù hợp với thực tế, hạn chế thủ tục hành chính rườm rà, tạo không khí cởi mở, dân chủ, thẳng thắn trong tiếp xúc cử tri.
- Tăng cường tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, đối tượng, lĩnh vực, nơi làm việc, nơi cư trú. Ngoài các hình thức tiếp xúc cử tri nêu trên, đại biểu HĐND cần tăng cường hoạt động tiếp xúc như: Liên hệ với cá nhân, nhóm cử tri thông qua đối thoại, theo dõi để thu thập kịp thời kiến nghị, phản ánh của cử tri nhất là cử tri ở đơn vị bầu ra mình.
- Xem xét phối hợp tiếp xúc cử tri giữa Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh hoặc giữa HĐND tỉnh với HĐND cấp huyện; giữa HĐND cấp huyện với HĐND cấp xã bằng các hình thức phù hợp. Tăng thời gian, số điểm tiếp xúc cử tri, mở rộng tiếp xúc cử tri đến từng xã, thôn, bản, tổ dân phố, hạn chế việc tiếp xúc “đại cử tri”.
- Nâng cao vai trò, trách nhiệm đại biểu HĐND trong hoạt động tiếp xúc cử tri, đại biểu HĐND chủ động xây dựng kế hoạch tiếp xúc cử tri riêng của cá nhân gửi về Tổ đại biểu HĐND; chủ động thực hiện kế hoạch tiếp xúc cử tri; hằng năm báo cáo với cử tri về kết quả thực hiện nhiệm vụ đại biểu HĐND.
- Nâng cao vai trò, trách nhiệm của UBND các cấp trong việc tham gia các cuộc tiếp xúc cử tri: Chủ động cử đại diện lãnh đạo UBND tham dự để xem xét, trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri theo thẩm quyền.
- Các ý kiến, kiến nghị của cử tri cần được cơ quan có thẩm quyền giải quyết, trả lời và báo cáo tại kỳ họp gần nhất nhằm đảm bảo kịp thời. Đối với những vấn đề bức xúc của nhân dân, HĐND xét thấy cần thiết có thể ban hành nghị quyết về việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri; chú trọng công tác giám sát việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri đối với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
* Hoạt động tiếp công dân, giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo của công dân
- Duy trì phối hợp tổ chức thực hiện tiếp công dân định kỳ hằng tháng giữa Đoàn ĐBQH, Thường trực HĐND và UBND (cấp tỉnh); HĐND và UBND (cấp huyện, cấp xã) để tạo điều kiện thuận lợi trong việc theo dõi có hệ thống quá trình giải quyết của UBND và các ngành chức năng, làm cơ sở cho Thường trực HĐND kiến nghị đúng trọng tâm, trọng điểm những vấn đề cần giải quyết góp phần rút ngắn thời gian giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo.
- Tiếp nhận, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo của công dân cần đảm bảo kịp thời, đúng luật định; xác định rõ trách nhiệm của UBND các cấp, Thủ trưởng các cơ quan chuyên môn trong việc giải quyết và tham mưu giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo của công dân.
- Quá trình giải quyết khiếu nại lần đầu nhất thiết phải tổ chức đối thoại với người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền, lợi ích liên quan để làm rõ nội dung khiếu nại, yêu cầu của người khiếu nại và hướng giải quyết. Đồng thời, kiên quyết xử lý dứt điểm đối với các trường hợp cố tình khiếu nại kéo dài.
- Tăng cường đôn đốc, giám sát quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan có thẩm quyền. Đối với các vụ việc phức tạp, khiếu nại kéo dài, các cơ quan đã giải quyết hết thẩm quyền nhưng công dân vẫn không đồng ý thì nghiên cứu tổ chức đoàn giám sát để xem xét lại toàn bộ quá trình giải quyết.
Nâng cao năng lực, trách nhiệm, vai trò của đại biểu HĐND các cấp; đề xuất cấp có thẩm quyền quan tâm công tác đào tạo, giới thiệu, bổ nhiệm, luân chuyển đội ngũ cán bộ là đại biểu HĐND
- Đại biểu HĐND cần chủ động, tích cực phát huy vai trò, trách nhiệm của đại biểu thường xuyên tự nghiên cứu, học tập, rèn luyện để nâng cao nhận thức, trình độ chuyên môn, tăng cường trao đổi kinh nghiệm đê nâng cao năng lực, kỹ năng trong công tác dân cử.
- Quan tâm tổ chức tập huấn bồi dưỡng kỹ năng hoạt động cho các đại biểu HĐND nhất là đại biểu hoạt động chuyên trách về các kỹ năng: Thẩm tra, chất vấn, giám sát, tiếp công dân, tiếp nhận xử lý đơn khiếu nại tố cáo; kỹ năng tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật… (theo chương trình tập huấn của Trung ương, nhu cầu của địa phương theo từng chuyên đề, trao đổi, học tập kinh nghiệm thực tế hoạt động của HĐND các cấp tại các tỉnh, thành phố).
- Đảm bảo cung cấp đầy đủ thông tin phục vụ việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của đại biểu HĐND trong theo luật định.
- Chủ động đề xuất cấp có thẩm quyền quan tâm công tác quy hoạch, đào tạo, giới thiệu bổ nhiệm, luân chuyển, điều động đối với đội ngũ cán bộ chuyên trách của HĐND, cán bộ là đại biểu HĐND. Quy hoạch người ứng cử đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách, đại biểu HĐND cơ cấu trong các cơ quan, tổ chức để đảm bảo các ứng cử viên có đủ điều kiện về chuyên môn, có bản lĩnh chính trị, năng lực công tác.
- Thực hiện chế độ khen thưởng, kịp thời động viên các đại biểu HĐND thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của người đại biểu dân cử theo luật định.
Nâng cao chất lượng hoạt động của các Tổ đại biểu HĐND
- Các Tổ đại biểu HĐND phải xây dựng Quy chế hoạt động, chương trình kế hoạch công tác quý, năm trên cơ sở kế hoạch chung của Thường trực HĐND; phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong Tổ; phân công đại biểu HĐND tiếp công dân, tiếp xúc cử tri, nghiên cứu pháp luật, tham gia ý kiến vào các nội dung của kỳ họp; duy trì đều đặn chế độ sinh hoạt hội họp mỗi quý một lần theo quy định. Thường xuyên phối hợp với Thường trực HĐND và Ủy ban MTTQVN ở đơn vị bầu cử để thống nhất chương trình kế hoạch công tác nhất là trong tiếp xúc, tổng hợp ý kiến cử tri; trong kiểm tra giám sát việc giải quyết trả lời ý kiến kiến nghị của cử tri.
- Tổ đại biểu HĐND, đại biểu HĐND nghiên cứu tài liệu, có ý kiến trực tiếp và ý kiến bằng văn bản về nội dung của kỳ họp. Tổ đại biểu HĐND phối hợp MTTQ tổ chức cho đại biểu HĐND tiếp xúc cử tri trên địa bàn trước và sau các kỳ họp; báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri gửi đến Thường trực HĐND theo quy định.
- Nâng cao hiệu quả hoạt động của Tổ đại biểu HĐND trong hoạt động tiếp công dân.
- Thường trực HĐND cấp tỉnh, cấp huyện cần quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc kiểm tra các Tổ đại biểu thực hiện nghiêm túc Quy chế hoạt động của HĐND; thường xuyên theo dõi, đánh giá hiệu quả hoạt động và bảo đảm các điều kiện cho Tổ đại biểu hoạt động.
- Tổ đại biểu HĐND thực hiện tốt chế độ báo cáo kết quả hoạt động định kỳ hằng quý, 6 tháng, năm với Thường trực HĐND.
Nâng cao chất lượng tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các Nghị quyết của HĐND
- Thông qua việc tiếp xúc cử tri thường kỳ, đại biểu HĐND phổ biến, tuyên truyền, giải thích nghị quyết của HĐND. Trong đó, cần chú trọng thông tin, tuyên truyền đầy đủ về nội dung, ý nghĩa, tầm quan trọng của các nghị quyết, nhất là các nghị quyết liên quan trực tiếp đến người dân. Đồng thời, kịp thời nắm bắt những phản ánh về khó khăn, vướng mắc, bất cập trong quá trình triển khai thực hiện.
- UBND tỉnh tập trung cụ thể hoá, hướng dẫn và triển khai thực hiện hiệu quả, kịp thời các Nghị quyết của HĐND tỉnh; chú trọng làm tốt việc kiểm tra, sơ kết, tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện, kịp thời phát hiện, tháo gỡ và đề xuất tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong quá trình triển khai, đảm bảo các nghị quyết của HĐND tỉnh thực hiện có hiệu quả.
- Chú trọng nâng cao chất lượng công tác phối hợp giữa chính quyền, MTTQ và các đoàn thể trong việc tuyên truyền, phổ biến; tích cực đổi mới hình thức tuyên truyền đảm bảo thiết thực, hiệu quả.
Tăng cường công tác phối hợp
- Cụ thể hóa cơ chế phối hợp công tác giữa Thường trực HĐND với UBND và Ban Thường trực Ủy ban MTTQVN cùng cấp ngay từ đầu nhiệm kỳ, xác định rõ nguyên tắc phối hợp hoạt động giữa từng cơ quan với nhau và các nội dung phối hợp cụ thể.
- Thường trực HĐND, UBND, Uỷ ban MTTQVN cùng cấp duy trì tổ chức họp liên ngành để phối hợp, phân công chuẩn bị nội dung các kỳ họp HĐND; định kỳ họp mỗi năm 01 lần để kiểm điểm, đánh giá kết quả phối hợp thực hiện Quy chế phối hợp và bàn nhiệm vụ phối hợp công tác của năm sau;
- Phối hợp chặt chẽ giữa Thường trực HĐND, Đoàn ĐBQH (cấp tỉnh), Ủy ban MTTQVN cùng cấp trong việc thống nhất chương trình giám sát để khắc phục việc chồng chéo và nâng cao hiệu quả, chất lượng các cuộc giám sát. Việc tổ chức đoàn giám sát và triển khai thực hiện cũng cần được quan tâm, trong đó cần rõ nội dung chủ trì, rõ nội dung phối hợp; tổ chức đoàn giám sát nên hợp lý, không nên nhiều đoàn trong một thời gian, địa điểm; quy định cụ thể về thành phần chính thức và bắt buộc của Đoàn giám sát của HĐND.
Đảm bảo các điều kiện phục vụ hoạt động của HĐND
- Ngân sách Nhà nước bảo đảm kinh phí và các điều kiện cần thiết phục vụ các hoạt động của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND, các Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ và phù hợp với thực tế, theo định mức, tiêu chuẩn quy định; thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với đại biểu HĐND và cán bộ tham mưu, giúp việc cho HĐND. Thực hiện các hình thức khen thưởng kịp thời đối với những đại biểu HĐND, cán bộ, công chức, nhân viên có thành tích xuất sắc đóng góp cho hoạt động của HĐND.
- Tăng cường trang bị cơ sở vật chất, điều kiện làm việc, trang thiết bị như: Máy vi tính, máy tính bảng, máy in, máy ghi âm… các trang thiết bị cần thiết khác phục vụ hoạt động của HĐND và cơ quan tham mưu giúp việc HĐND, nhằm cung cấp thông tin, tài liệu phục vụ các hoạt động của HĐND, đại biểu HĐND đầy đủ, nhanh chóng và kịp thời; cấp huyện chú trọng rà soát, thống kê, trang bị đủ máy vi tính, máy in và các trang thiết bị làm việc khác đảm bảo đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ cho 173 đại biểu HĐND chuyên trách cấp xã (Phó Chủ tịch HĐND cấp xã) từ nguồn ngân sách cấp huyện.
- Sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chế độ chính sách phục vụ cho hoạt động của HĐND và chính sách đãi ngộ đối với đại biểu HĐND: HĐND tỉnh Yên Bái đã ban hành Nghị quyết số 42/2016/NQ-HĐND ngày 26/8/2016 về việc ban hành một số chế độ chi tiêu tài chính phục vụ hoạt động của HĐND các cấp tỉnh Yên Bái, trong đó quy định cụ thể chế độ, chính sách và định mức chi tiêu tài chính phục vụ hoạt động của HĐND các cấp tỉnh Yên Bái. Tuy nhiên, Nghị quyết đã ban hành từ năm 2016, đến nay nhiều nội dung không còn phù hợp, cần sớm được xem xét, sửa đổi, bổ sung, nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp.
Ban Biên tập
HĐND - Nhằm tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, HĐND tỉnh đã xây dựng và thông qua Đề án “Nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp tỉnh Yên Bái, nhiệm kỳ 2021 - 2026”.Mục tiêu tổng quát
Xây dựng HĐND các cấp vững mạnh toàn diện, góp phần xây dựng chính quyền địa phương trong sạch, vững mạnh, liêm chính, kiến tạo, phục vụ, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, là chính quyền của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.
Nâng cao năng lực thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn gắn với đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của HĐND trong việc quyết định các vấn đề về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của địa phương theo nghị quyết của cấp ủy cùng cấp và quy định của pháp luật; nâng cao chất lượng công tác giám sát, tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo theo hướng thiết thực, hiệu quả.
Nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy trí tuệ, năng lực của đại biểu HĐND các cấp, tham gia đầy đủ, tích cực các hoạt động, góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND.
Mục tiêu cụ thể
- 100% các kỳ họp của HĐND các cấp được tổ chức đảm bảo theo đúng luật định, có chất lượng.
- 100% nghị quyết do HĐND ban hành đảm bảo hợp hiến, hợp pháp, phù hợp với thực tiễn, được phổ biến, tuyên truyền đến các cơ quan, đơn vị, địa phương và nhân dân.
- Trên 90% kiến nghị sau giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban, Tổ đại biểu HĐND đảm bảo cụ thể, khả thi, đúng quy định pháp luật; trên 90% kiến nghị sau giám sát được cơ quan, đơn vị có thẩm quyền được xem xét, giải quyết kịp thời, đúng quy định.
- 100% ý kiến, kiến nghị của cử tri được tổng hợp đầy đủ, chính xác, chuyển đến đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết; 100% ý kiến, kiến nghị của cử tri được các cơ quan chức năng liên quan giải quyết đảm bảo thời gian theo đúng quy định.
- 100% đơn khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến HĐND, Thường trực, các Ban của HĐND được chuyển đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết đúng quy định của pháp luật.
- 100% đại biểu HĐND được tập huấn kỹ năng hoạt động; 100% đại biểu chuẩn bị nội dung thảo luận, tham gia ý kiến đối với các văn bản trình kỳ họp theo yêu cầu của Thường trực HĐND và thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ của người đại biểu HĐND theo quy định.
- Đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện làm việc, kinh phí... phục vụ cho hoạt động của HĐND các cấp.
Nhiệm vụ và giải pháp nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của HĐND
Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng đối với hoạt động của HĐND
- Lãnh đạo, thực hiện tốt việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan HĐND, đại biểu HĐND; tôn trọng và phát huy đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu HĐND và vị trí, vai trò của HĐND là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương; để HĐND với tư cách là cơ quan trong hệ thống chính trị là cầu nối giữa Đảng với nhân dân, khắc phục triệt để những quan niệm, nhận thức chưa đầy đủ, chưa đúng, còn xem nhẹ vai trò của HĐND và đại biểu HĐND các cấp.
- Nghiên cứu ban hành các văn bản để lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động của đại biểu HĐND tại địa phương mình. Nội dung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu HĐND của các cấp ủy Đảng phải bám sát đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phù hợp với đặc điểm, tình hình và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh địa phương.
- Tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ trong đó có các đại biểu HĐND các cấp có năng lực, tâm huyết, đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ được nhân dân giao phó. Quan tâm đúng mức tới việc bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ đại biểu HĐND một cách có kế hoạch, nhất là xây dựng đội ngũ đại biểu kế cận để giới thiệu ứng cử vào HĐND trong những nhiệm kỳ tới.
- Tăng cường công tác kiểm tra của cấp uỷ Đảng đối với hoạt động của HĐND, đặc biệt là trong việc thể chế hoá các chỉ thị, nghị quyết của cấp uỷ. Thường xuyên có cơ chế kiểm tra, giám sát hoạt động của các đảng viên là đại biểu HĐND theo đúng quy chế. Kiên quyết xử lý đối với những đảng viên nói chung và các đảng viên là đại biểu HĐND nói riêng vi phạm kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật, sa sút về phẩm chất chính trị.
Đổi mới cách thức tổ chức kỳ họp để nâng cao chất lượng và hiệu quả các kỳ họp HĐND. Chuẩn bị tốt nội dung, chương trình kỳ họp HĐND các cấp; thực hiện tốt hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn
* Công tác chuẩn bị nội dung, chương trình và cách thức tổ chức kỳ họp
- Xác định rõ yêu cầu, nội dung của từng kỳ họp để có sự phân công, chuẩn bị các văn bản trình kỳ họp cũng như tổ chức, điều hành kỳ họp. Thường trực HĐND báo cáo cấp uỷ cùng cấp để thống nhất chỉ đạo về nội dung chương trình kỳ họp.
- Cơ quan chủ trì soạn thảo có lộ trình chuẩn bị báo cáo, tờ trình, đề án, dự thảo nghị quyết từ khâu đề nghị xây dựng nghị quyết đến quá trình thực hiện phải đảm bảo đúng quy trình quy định, kịp thời xin chủ trương của cấp ủy về nội dung dự thảo nghị quyết; chú trọng việc lấy ý phản biện xã hội của Ủy ban MTTQ và các đoàn thể chính trị theo Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị về việc ban hành quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQVN và các đoàn thể chính trị - xã hội; tổ chức lấy ý kiến đối với các đối tượng chịu sự tác động của nghị quyết nhất là về cơ chế chính sách có liên quan trực tiếp đến đời sống của nhân dân. Biện pháp thực hiện nghị quyết phải phù hợp với nhận thức của đối tượng chịu sự điều chỉnh, thuận lợi trong triển khai thực hiện.
- Cơ quan, tổ chức chủ trì soạn thảo báo cáo, hồ sơ dự thảo nghị quyết căn cứ vào từng lĩnh vực hoạt động của các Ban, mời lãnh đạo các Ban của HĐND các cấp tham dự các hội nghị cuộc họp liên quan đến việc xây dựng hồ sơ dự thảo nghị quyết để nắm thông tin và tham gia đóng góp ý kiến.
- Bố trí thời gian hợp lý để các đại biểu HĐND thảo luận ở tổ và hội trường; tổng hợp đầy đủ, chính xác ý kiến thảo luận của đại biểu HĐND; Thường trực HĐND, các Ban HĐND, đại biểu HĐND phát huy vai trò đại biểu, chủ động nghiên cứu, thu thập thông tin từ cơ sở để có đủ căn cứ thảo luận cho ý kiến và biểu quyết thông qua nghị quyết.
- Sau mỗi kỳ họp, Thường trực HĐND chủ trì phối hợp với UBND, Ủy ban MTTQVN tổ chức rút kinh nghiệm với các cơ quan liên quan để chuẩn bị tốt hơn cho kỳ họp sau.
- Phát huy vai trò của công tác thông tin tuyên truyền trong các kỳ họp HĐND phản ánh đầy đủ, kịp thời các nội dung của kỳ họp tới đông đảo cử tri, tạo điều kiện cho nhân dân theo dõi, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước ở địa phương; tiếp thu các ý kiến phản ánh của nhân dân về nội dung của kỳ họp.
* Thực hiện tốt hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn
- Thường trực HĐND lựa chọn một số nhóm vấn đề bức xúc, nổi cộm mà dư luận cử tri đại biểu HĐND quan tâm, dự kiến danh sách, đơn vị ngành trả lời chất vấn gửi xin ý kiến đại biểu HĐND và thông báo trước để đại biểu HĐND có thời gian chuẩn bị câu hỏi. Bố trí thời gian tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn hợp lý, phù hợp trong chương trình kỳ họp.
- Thường trực HĐND, các Ban HĐND tăng cường hoạt động giải trình, chất vấn tại phiên họp trong thời gian giữa hai kỳ họp HĐND để xem xét các vấn đề bức xúc, nổi cộm của địa phương.
- Phiên chất vấn cần tăng cường đối thoại, tranh luận thấu đáo từng vấn đề chất vấn; nêu câu hỏi cần ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề và đúng thẩm quyền, lĩnh vực của đơn vị trả lời chất vấn; người trả lời chất vấn trả lời ngắn gọn, trọng tâm, đầy đủ; đối với những nội dung hứa giải quyết cần phải nêu phương án, lộ trình thực hiện; người trả lời chất vấn phải đúng thẩm quyền theo quy định của pháp luật, trường hợp có lý do chính đáng mới uỷ quyền cho cấp phó trả lời thay và phải được Thường trực HĐND đồng ý.
- Chủ tọa điều hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn cần phải tạo không khí dân chủ, bình đẳng, tăng tính tranh luận trong phiên chất vấn, gợi mở, khuyến khích đại biểu tham gia chất vấn. Đồng thời, kết luận thẳng thắn, rõ vấn đề mà người trả lời chất vấn đã làm được, chưa làm được, trách nhiệm cá nhân người đứng đầu đối với vấn đề đại biểu đã chất vấn.
- Căn cứ kết quả trả lời chất vấn và đề nghị của đại biểu HĐND, HĐND có thể ban hành nghị quyết về nội dung chất vấn.
Nâng cao chất lượng công tác thẩm tra của các Ban HĐND để nghị quyết đảm bảo tính khả thi, đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương
- Các Ban của HĐND chủ động xây dựng kế hoạch thẩm tra, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên thu thập thông tin, nghiên cứu các quy định của pháp luật, văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên và thực tiễn tình hình thực hiện nhiệm vụ tại địa phương.
- Thực hiện phối hợp thẩm tra giữa các Ban HĐND trong đó phân công cụ thể một Ban chủ trì, các Ban khác phối hợp thẩm tra để đảm bảo kết quả thẩm tra trình kỳ họp được đánh giá toàn diện.
- Các Ban HĐND chủ động phối hợp với cơ quan trình hồ sơ dự thảo nghị quyết ngay từ khi bắt đầu và trong suốt quá trình xây dựng để nghiên cứu, trao đổi, thảo luận những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau; tăng cường khảo sát thực tế, thu thập thông tin từ cơ sở để nâng cao chất lượng báo cáo thẩm tra làm căn cứ cho đại biểu thảo luận và biểu quyết thông qua nghị quyết.
- Xác định trọng tâm thẩm tra, lựa chọn phương pháp thẩm tra hợp lý, hiệu quả. Đối với những vấn đề quan trọng mời cơ quan chức năng, chuyên gia tư vấn, tổ chức tham vấn ý kiến nhân dân nhằm đảm bảo tính khách quan, khoa học. Đối với những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau, Thường trực HĐND chủ trì cùng lãnh đạo các Ban HĐND, lãnh đạo UBND trao đổi, thảo luận để đảm bảo sự thống nhất trước khi trình HĐND biểu quyết thông qua và trong tổ chức thực hiện.
- Phát huy vai trò của đại biểu HĐND là thành viên Ban HĐND trong hoạt động thẩm tra; báo cáo thẩm tra cần tập trung phân tích, phản biện và đưa ra các kiến nghị thể hiện chính kiến của cơ quan chủ trì thẩm tra, nêu rõ những vấn đề tán thành, không tán thành, những vấn đề cần bổ sung, hoàn chỉnh và nêu lý do cụ thể. Đồng thời, đề xuất những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau để trình HĐND xem xét, quyết định.
Nâng cao chất lượng công tác giám sát chuyên đề; chú trọng theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát. Tập trung tái giám sát đối với các đối tượng giám sát không thực hiện hoặc thực hiện chưa đạt yêu cầu các nội dung kết luận, kiến nghị của Thường trực, các Ban HĐND và Tổ đại biểu HĐND; thông qua hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn; việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
* Giám sát chuyên đề
- Lựa chọn xây dựng chương trình, nội dung giám sát chuyên đề phải phù hợp, đúng trọng tâm; nội dung giám sát tập trung vào các vấn đề kinh tế - xã hội bức xúc, được dư luận, cử tri và đại biểu HĐND quan tâm; khi cần thiết kiến nghị HĐND ban hành nghị quyết về giám sát.
- Căn cứ chương trình giám sát, chương trình hoạt động, Thường trực HĐND các Ban của HĐND chủ động có kế hoạch tổ chức hoạt động giám sát; Đôn đốc các đối tượng giám sát cung cấp thông tin, xây dựng báo cáo theo yêu cầu gửi về đoàn giám sát trước khi tiến hành giám sát; Tổ chức họp Đoàn giám sát để triển khai, quán triệt nội dung kế hoạch giám sát, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên Đoàn giám sát trong việc nghiên cứu các thông tin liên quan, thống nhất cách thức làm việc tại các đơn vị, địa phương.
- Đổi mới phương pháp giám sát: Cần tiến hành giám sát trực tiếp tại cơ sở trước, sau đó mới tiến hành giám sát tại các cơ quan chuyên môn có liên quan. Đồng thời, kết hợp nghe báo cáo với kiểm tra thực tế tại địa phương, cơ sở; nghiên cứu hồ sơ; so sánh, đối chiếu kết quả thực hiện với các quy định hiện hành của Nhà nước, nghị quyết của HĐND. Tại các buổi giám sát, Trưởng Đoàn giám sát yêu cầu cơ quan chức năng (được mời tham gia Đoàn giám sát) xem xét, trả lời những kiến nghị của cơ quan, đơn vị chịu sự giám sát thuộc thẩm quyền giải quyết; đồng thời, kết luận những vấn đề liên quan đến nội dung giám sát và tiếp thu các ý kiến kiến nghị thuộc thẩm quyền giải quyết. Từ đó, rút ra được những kết luận, đề xuất, kiến nghị hợp lý, có tính khả thi cao.
- Trưởng đoàn giám sát chỉ đạo, định hướng thư ký Đoàn giám sát xây dựng dự thảo báo cáo kết quả giám sát đúng yêu cầu về thời gian, tổng hợp đầy đủ, chính xác thông tin thu được qua thực tế giám sát. Báo cáo kết quả giám sát phải đảm bảo khách quan, có căn cứ, chỉ ra được những hạn chế, thiếu sót, những bất cập trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật và đề xuất hướng giải quyết khả thi, kiến nghị cơ quan chức năng có những giải pháp để khắc phục. Các kiến nghị đưa ra phải đảm bảo cụ thể và có khả năng thực hiện. Thường trực HĐND, đại biểu HĐND và cơ quan, bộ phận giúp việc HĐND phải thường xuyên theo dõi, giám sát, đôn đốc các cơ quan, đơn vị, địa phương được giám sát thực hiện nghiêm túc kết luận của Đoàn giám sát.
- Căn cứ vào các nội dung, chương trình giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND và các vấn đề được dư luận, cử tri quan tâm; thủ trưởng các cơ quan, đơn vị và người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền địa phương nghiêm túc thực hiện trách nhiệm người đứng đầu trong chỉ đạo tổ chức thực hiện nội dung giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND và Tổ đại biểu HĐND khi có yêu cầu. Đồng thời, chỉ đạo tổ chức thực hiện nghiêm chỉnh các kiến nghị sau giám sát.
- Thực hiện tái giám sát đối với các nội dung kết luận, kiến nghị qua giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban HĐND và Tổ đại biểu HĐND mà các đối tượng giám sát không thực hiện hoặc thực hiện chưa đạt yêu cầu.
* Giám sát thông qua hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn
- Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp và giữa hai kỳ họp HĐND. Thường trực HĐND tổng hợp, lựa chọn vấn đề chất vấn cần trả lời trực tiếp tại hội trường. Trường hợp cần điều tra, xác minh thì có thể quyết định cho trả lời tại kỳ họp sau hoặc trả lời bằng văn bản gửi đến đại biểu HĐND đã chất vấn và Thường trực HĐND.
- Căn cứ vào đề nghị của đại biểu HĐND và nội dung chất vấn, trả lời chất vấn, Thường trực HĐND xem xét và có thể đề nghị HĐND có biện pháp xử lý. Trong trường hợp cần thiết, HĐND ban hành nghị quyết về việc chất vấn, trả lời chất vấn và trách nhiệm của người bị chất vấn.
- Trong thời gian giữa hai kỳ họp HĐND, Thường trực HĐND quyết định lựa chọn và tổ chức thực hiện theo các hình thức chất vấn, giải trình, trả lời bằng văn bản… Người bị chất vấn có trách nhiệm trả lời trực tiếp đồng thời trả lời bằng văn bản gửi tới đại biểu HĐND đã chất vấn và Thường trực HĐND.
- Điều hành chất vấn: Cần phát huy tính dân chủ, bảo đảm tính định hướng, tính khả thi của những vấn đề đặt ra, đồng thời phải kiểm soát được nội dung chất vấn và trả lời chất vấn.
* Giám sát thông qua việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm
Tổ chức lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do HĐND bầu theo quy định; đảm bảo thực hiện đúng trình tự, thủ tục và nguyên tắc lấy phiếu tín nhiệm theo quy định của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan cấp trên.
Đổi mới hình thức, nội dung và phương pháp tiếp xúc cử tri; kết hợp tiếp xúc cử tri theo chuyên đề và nhóm đối tượng. Đảm bảo các ý kiến, kiến nghị chính đáng của cử tri được phản ánh đầy đủ, chính xác, gửi đến cơ quan, đơn vị có thẩm quyền giải quyết kịp thời, triệt để. Thực hiện tốt việc tiếp công dân, giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo của công dân theo quy định của pháp luật. Tăng cường giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan liên quan
* Công tác tiếp xúc cử tri
- Tiếp tục duy trì và phát huy hiệu quả việc tiếp xúc cử tri định kỳ trước và sau kỳ họp HĐND, đồng thời điều chỉnh hợp lý nội dung, chương trình hội nghị tiếp xúc cử tri theo hướng:
+ Đảm bảo nội dung đại biểu HĐND báo cáo, trao đổi với cử tri phù hợp với nhóm cử tri kết hợp gợi mở những vấn đề thực tiễn để cử tri tham gia đóng góp ý kiến, kiến nghị.
+ Cải tiến chương trình tiếp xúc cử tri sao cho phù hợp với thực tế, hạn chế thủ tục hành chính rườm rà, tạo không khí cởi mở, dân chủ, thẳng thắn trong tiếp xúc cử tri.
- Tăng cường tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, đối tượng, lĩnh vực, nơi làm việc, nơi cư trú. Ngoài các hình thức tiếp xúc cử tri nêu trên, đại biểu HĐND cần tăng cường hoạt động tiếp xúc như: Liên hệ với cá nhân, nhóm cử tri thông qua đối thoại, theo dõi để thu thập kịp thời kiến nghị, phản ánh của cử tri nhất là cử tri ở đơn vị bầu ra mình.
- Xem xét phối hợp tiếp xúc cử tri giữa Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh hoặc giữa HĐND tỉnh với HĐND cấp huyện; giữa HĐND cấp huyện với HĐND cấp xã bằng các hình thức phù hợp. Tăng thời gian, số điểm tiếp xúc cử tri, mở rộng tiếp xúc cử tri đến từng xã, thôn, bản, tổ dân phố, hạn chế việc tiếp xúc “đại cử tri”.
- Nâng cao vai trò, trách nhiệm đại biểu HĐND trong hoạt động tiếp xúc cử tri, đại biểu HĐND chủ động xây dựng kế hoạch tiếp xúc cử tri riêng của cá nhân gửi về Tổ đại biểu HĐND; chủ động thực hiện kế hoạch tiếp xúc cử tri; hằng năm báo cáo với cử tri về kết quả thực hiện nhiệm vụ đại biểu HĐND.
- Nâng cao vai trò, trách nhiệm của UBND các cấp trong việc tham gia các cuộc tiếp xúc cử tri: Chủ động cử đại diện lãnh đạo UBND tham dự để xem xét, trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri theo thẩm quyền.
- Các ý kiến, kiến nghị của cử tri cần được cơ quan có thẩm quyền giải quyết, trả lời và báo cáo tại kỳ họp gần nhất nhằm đảm bảo kịp thời. Đối với những vấn đề bức xúc của nhân dân, HĐND xét thấy cần thiết có thể ban hành nghị quyết về việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri; chú trọng công tác giám sát việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri đối với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
* Hoạt động tiếp công dân, giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo của công dân
- Duy trì phối hợp tổ chức thực hiện tiếp công dân định kỳ hằng tháng giữa Đoàn ĐBQH, Thường trực HĐND và UBND (cấp tỉnh); HĐND và UBND (cấp huyện, cấp xã) để tạo điều kiện thuận lợi trong việc theo dõi có hệ thống quá trình giải quyết của UBND và các ngành chức năng, làm cơ sở cho Thường trực HĐND kiến nghị đúng trọng tâm, trọng điểm những vấn đề cần giải quyết góp phần rút ngắn thời gian giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo.
- Tiếp nhận, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo của công dân cần đảm bảo kịp thời, đúng luật định; xác định rõ trách nhiệm của UBND các cấp, Thủ trưởng các cơ quan chuyên môn trong việc giải quyết và tham mưu giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo của công dân.
- Quá trình giải quyết khiếu nại lần đầu nhất thiết phải tổ chức đối thoại với người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền, lợi ích liên quan để làm rõ nội dung khiếu nại, yêu cầu của người khiếu nại và hướng giải quyết. Đồng thời, kiên quyết xử lý dứt điểm đối với các trường hợp cố tình khiếu nại kéo dài.
- Tăng cường đôn đốc, giám sát quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan có thẩm quyền. Đối với các vụ việc phức tạp, khiếu nại kéo dài, các cơ quan đã giải quyết hết thẩm quyền nhưng công dân vẫn không đồng ý thì nghiên cứu tổ chức đoàn giám sát để xem xét lại toàn bộ quá trình giải quyết.
Nâng cao năng lực, trách nhiệm, vai trò của đại biểu HĐND các cấp; đề xuất cấp có thẩm quyền quan tâm công tác đào tạo, giới thiệu, bổ nhiệm, luân chuyển đội ngũ cán bộ là đại biểu HĐND
- Đại biểu HĐND cần chủ động, tích cực phát huy vai trò, trách nhiệm của đại biểu thường xuyên tự nghiên cứu, học tập, rèn luyện để nâng cao nhận thức, trình độ chuyên môn, tăng cường trao đổi kinh nghiệm đê nâng cao năng lực, kỹ năng trong công tác dân cử.
- Quan tâm tổ chức tập huấn bồi dưỡng kỹ năng hoạt động cho các đại biểu HĐND nhất là đại biểu hoạt động chuyên trách về các kỹ năng: Thẩm tra, chất vấn, giám sát, tiếp công dân, tiếp nhận xử lý đơn khiếu nại tố cáo; kỹ năng tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật… (theo chương trình tập huấn của Trung ương, nhu cầu của địa phương theo từng chuyên đề, trao đổi, học tập kinh nghiệm thực tế hoạt động của HĐND các cấp tại các tỉnh, thành phố).
- Đảm bảo cung cấp đầy đủ thông tin phục vụ việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của đại biểu HĐND trong theo luật định.
- Chủ động đề xuất cấp có thẩm quyền quan tâm công tác quy hoạch, đào tạo, giới thiệu bổ nhiệm, luân chuyển, điều động đối với đội ngũ cán bộ chuyên trách của HĐND, cán bộ là đại biểu HĐND. Quy hoạch người ứng cử đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách, đại biểu HĐND cơ cấu trong các cơ quan, tổ chức để đảm bảo các ứng cử viên có đủ điều kiện về chuyên môn, có bản lĩnh chính trị, năng lực công tác.
- Thực hiện chế độ khen thưởng, kịp thời động viên các đại biểu HĐND thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của người đại biểu dân cử theo luật định.
Nâng cao chất lượng hoạt động của các Tổ đại biểu HĐND
- Các Tổ đại biểu HĐND phải xây dựng Quy chế hoạt động, chương trình kế hoạch công tác quý, năm trên cơ sở kế hoạch chung của Thường trực HĐND; phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong Tổ; phân công đại biểu HĐND tiếp công dân, tiếp xúc cử tri, nghiên cứu pháp luật, tham gia ý kiến vào các nội dung của kỳ họp; duy trì đều đặn chế độ sinh hoạt hội họp mỗi quý một lần theo quy định. Thường xuyên phối hợp với Thường trực HĐND và Ủy ban MTTQVN ở đơn vị bầu cử để thống nhất chương trình kế hoạch công tác nhất là trong tiếp xúc, tổng hợp ý kiến cử tri; trong kiểm tra giám sát việc giải quyết trả lời ý kiến kiến nghị của cử tri.
- Tổ đại biểu HĐND, đại biểu HĐND nghiên cứu tài liệu, có ý kiến trực tiếp và ý kiến bằng văn bản về nội dung của kỳ họp. Tổ đại biểu HĐND phối hợp MTTQ tổ chức cho đại biểu HĐND tiếp xúc cử tri trên địa bàn trước và sau các kỳ họp; báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri gửi đến Thường trực HĐND theo quy định.
- Nâng cao hiệu quả hoạt động của Tổ đại biểu HĐND trong hoạt động tiếp công dân.
- Thường trực HĐND cấp tỉnh, cấp huyện cần quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc kiểm tra các Tổ đại biểu thực hiện nghiêm túc Quy chế hoạt động của HĐND; thường xuyên theo dõi, đánh giá hiệu quả hoạt động và bảo đảm các điều kiện cho Tổ đại biểu hoạt động.
- Tổ đại biểu HĐND thực hiện tốt chế độ báo cáo kết quả hoạt động định kỳ hằng quý, 6 tháng, năm với Thường trực HĐND.
Nâng cao chất lượng tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các Nghị quyết của HĐND
- Thông qua việc tiếp xúc cử tri thường kỳ, đại biểu HĐND phổ biến, tuyên truyền, giải thích nghị quyết của HĐND. Trong đó, cần chú trọng thông tin, tuyên truyền đầy đủ về nội dung, ý nghĩa, tầm quan trọng của các nghị quyết, nhất là các nghị quyết liên quan trực tiếp đến người dân. Đồng thời, kịp thời nắm bắt những phản ánh về khó khăn, vướng mắc, bất cập trong quá trình triển khai thực hiện.
- UBND tỉnh tập trung cụ thể hoá, hướng dẫn và triển khai thực hiện hiệu quả, kịp thời các Nghị quyết của HĐND tỉnh; chú trọng làm tốt việc kiểm tra, sơ kết, tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện, kịp thời phát hiện, tháo gỡ và đề xuất tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong quá trình triển khai, đảm bảo các nghị quyết của HĐND tỉnh thực hiện có hiệu quả.
- Chú trọng nâng cao chất lượng công tác phối hợp giữa chính quyền, MTTQ và các đoàn thể trong việc tuyên truyền, phổ biến; tích cực đổi mới hình thức tuyên truyền đảm bảo thiết thực, hiệu quả.
Tăng cường công tác phối hợp
- Cụ thể hóa cơ chế phối hợp công tác giữa Thường trực HĐND với UBND và Ban Thường trực Ủy ban MTTQVN cùng cấp ngay từ đầu nhiệm kỳ, xác định rõ nguyên tắc phối hợp hoạt động giữa từng cơ quan với nhau và các nội dung phối hợp cụ thể.
- Thường trực HĐND, UBND, Uỷ ban MTTQVN cùng cấp duy trì tổ chức họp liên ngành để phối hợp, phân công chuẩn bị nội dung các kỳ họp HĐND; định kỳ họp mỗi năm 01 lần để kiểm điểm, đánh giá kết quả phối hợp thực hiện Quy chế phối hợp và bàn nhiệm vụ phối hợp công tác của năm sau;
- Phối hợp chặt chẽ giữa Thường trực HĐND, Đoàn ĐBQH (cấp tỉnh), Ủy ban MTTQVN cùng cấp trong việc thống nhất chương trình giám sát để khắc phục việc chồng chéo và nâng cao hiệu quả, chất lượng các cuộc giám sát. Việc tổ chức đoàn giám sát và triển khai thực hiện cũng cần được quan tâm, trong đó cần rõ nội dung chủ trì, rõ nội dung phối hợp; tổ chức đoàn giám sát nên hợp lý, không nên nhiều đoàn trong một thời gian, địa điểm; quy định cụ thể về thành phần chính thức và bắt buộc của Đoàn giám sát của HĐND.
Đảm bảo các điều kiện phục vụ hoạt động của HĐND
- Ngân sách Nhà nước bảo đảm kinh phí và các điều kiện cần thiết phục vụ các hoạt động của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND, các Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ và phù hợp với thực tế, theo định mức, tiêu chuẩn quy định; thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với đại biểu HĐND và cán bộ tham mưu, giúp việc cho HĐND. Thực hiện các hình thức khen thưởng kịp thời đối với những đại biểu HĐND, cán bộ, công chức, nhân viên có thành tích xuất sắc đóng góp cho hoạt động của HĐND.
- Tăng cường trang bị cơ sở vật chất, điều kiện làm việc, trang thiết bị như: Máy vi tính, máy tính bảng, máy in, máy ghi âm… các trang thiết bị cần thiết khác phục vụ hoạt động của HĐND và cơ quan tham mưu giúp việc HĐND, nhằm cung cấp thông tin, tài liệu phục vụ các hoạt động của HĐND, đại biểu HĐND đầy đủ, nhanh chóng và kịp thời; cấp huyện chú trọng rà soát, thống kê, trang bị đủ máy vi tính, máy in và các trang thiết bị làm việc khác đảm bảo đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ cho 173 đại biểu HĐND chuyên trách cấp xã (Phó Chủ tịch HĐND cấp xã) từ nguồn ngân sách cấp huyện.
- Sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chế độ chính sách phục vụ cho hoạt động của HĐND và chính sách đãi ngộ đối với đại biểu HĐND: HĐND tỉnh Yên Bái đã ban hành Nghị quyết số 42/2016/NQ-HĐND ngày 26/8/2016 về việc ban hành một số chế độ chi tiêu tài chính phục vụ hoạt động của HĐND các cấp tỉnh Yên Bái, trong đó quy định cụ thể chế độ, chính sách và định mức chi tiêu tài chính phục vụ hoạt động của HĐND các cấp tỉnh Yên Bái. Tuy nhiên, Nghị quyết đã ban hành từ năm 2016, đến nay nhiều nội dung không còn phù hợp, cần sớm được xem xét, sửa đổi, bổ sung, nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp.
Các bài khác
- Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái dự khai mạc Kỳ họp bất thường lần thứ nhất Quốc hội khóa XV (04/01/2022)
- HĐND tỉnh Yên Bái: Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 (01/01/2022)
- Đoàn ĐBQH khóa XV tỉnh Yên Bái triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2022 (30/12/2021)
- Hội nghị ký kết quy chế phối hợp giữa Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, HĐND tỉnh, UBND tỉnh và Ủy ban MTTQ tỉnh, giai đoạn 2021-2026 (30/12/2021)
- Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Hoàng Thị Thanh Bình tham gia “Ngày thứ 7 cùng dân” tại thôn Khe Ba, xã Cát Thịnh, huyện Văn Chấn (27/12/2021)
- Một số kinh nghiệm hoạt động của Tổ Đại biểu HĐND (23/12/2021)
- Nâng cao chất lượng phát biểu, thảo luận tại kỳ họp HĐND (21/12/2021)
- Hội nghị giao ban Thường trực HĐND tỉnh với Thường trực HĐND các huyện, thị xã, thành phố lần thứ 1 nhiệm kỳ 2021 - 2026 (20/12/2021)
- Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Vũ Quỳnh Khánh dự chỉ đạo Kỳ họp thứ 4 - HĐND huyện Lục Yên (15/12/2021)
- Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Vũ Quỳnh Khánh dự sinh hoạt Chi bộ và tham gia ngày cùng dân tại xã Mường Lai, huyện Lục Yên (15/12/2021)
Xem thêm »