Những năm qua HĐND các cấp đã từng bước được kiện toàn, củng cố về tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả các hoạt động, ngày càng khẳng định vị trí, vai trò của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, góp phần tích cực trong thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của địa phương.
Công tác tổ chức kỳ họp của HĐND các cấp bảo đảm đúng chủ trương của Đảng, quy định của pháp luật, từng bước được đổi mới và nâng cao chất lượng. Để chuẩn bị cho các kỳ họp, Thường trực HĐND các cấp đã chủ động báo cáo xin ý kiến của cấp ủy cùng cấp về nội dung, chương trình của kỳ họp. Chỉ đạo các Ban của HĐND thực hiện tốt công tác khảo sát thu thập thông tin phục vụ công tác thẩm tra; báo cáo thẩm tra tập trung phân tích, phản biện và nêu rõ chính kiến của các Ban HĐND, giúp đại biểu tập trung thảo luận và quyết định tại kỳ họp. Công tác điều hành các kỳ họp HĐND tỉnh được Chủ tọa điều hành linh hoạt, dành nhiều thời gian cho đại biểu thảo luận, bảo đảm phát huy dân chủ, trí tuệ, tinh thần, trách nhiệm của đại biểu thảo luận tham gia đối với các dự thảo nghị quyết, báo cáo, đề án. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong phục vụ kỳ họp, HĐND tỉnh và thành phố Yên Bái đã thực hiện “Kỳ họp không phát tài liệu giấy”, các đại biểu tham dự kỳ họp được trang bị máy tính bảng để nghiên cứu tài liệu và thông qua các nghị quyết của kỳ họp.
Hoạt động chất vấn, trả lời chất vấn tại các kỳ họp trở thành hoạt động thường xuyên. Số lượng đại biểu tham gia chất vấn ngày càng tăng; chất lượng chất vấn được nâng lên rõ rệt. Các ý kiến chất vấn đã đi vào những vấn đề cụ thể, những vấn đề bức xúc mà cử tri và dư luận xã hội quan tâm. Việc trả lời chất vấn, trả lời ý kiến kiến nghị của cử tri tại các kỳ họp được thực hiện nghiêm túc.
Việc ban hành nghị quyết của HĐND đảm bảo phù hợp với thực tế địa phương, có tính khả thi cao. Từ năm 2015 đến nay, HĐND tỉnh đã ban hành nhiều chính sách mang tính đột phá, phát huy được tiềm năng, thế mạnh, đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, được các cấp chính quyền, cử tri và Nhân dân đồng thuận, như: Chính sách thu hút đầu tư; hỗ trợ phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản, xây dựng nông thôn mới, giao thông nông thôn; phát triển hợp tác xã, tổ hợp tác, kinh tế tập thể; chính sách giảm nghèo nhanh và bền vững; hỗ trợ nhà ở cho hộ gia đình người có công với cách mạng và hộ nghèo đặc biệt khó khăn về nhà ở; việc sát nhập, đổi tên tổ dân phố trên địa bàn tỉnh; việc thành lập Trung tâm Hành chính công; thông qua Đề án xây dựng mô hình đô thị thông minh; việc sắp xếp quy mô, mạng lưới trường, lớp đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông; chính sách đối với giáo dục đào tạo, lao động, việc làm, y tế, du lịch; các chính sách an sinh xã hội...
Nhằm tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, nhất là cụ thể hóa chủ trương xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền các cấp theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX. Một trong những nội dung, giải pháp HĐND tỉnh tập trung trong nhiệm kỳ 2016-2026 là đổi mới cách thức tổ chức kỳ họp để nâng cao chất lượng và hiệu quả các kỳ họp HĐND. Chuẩn bị tốt nội dung, chương trình kỳ họp HĐND các cấp; thực hiện tốt hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn.
Nội dung quan trọng, có tính chất quyết định là đảm bảo chu đáo trong công tác chuẩn bị nội dung, chương trình và cách thức tổ chức kỳ họp. Trong đó xác định rõ yêu cầu, nội dung của từng kỳ họp để có sự phân công, chuẩn bị các văn bản trình kỳ họp cũng như tổ chức, điều hành kỳ họp. Thường trực HĐND báo cáo cấp uỷ cùng cấp để thống nhất chỉ đạo về nội dung chương trình kỳ họp.
Cơ quan chủ trì soạn thảo có lộ trình chuẩn bị báo cáo, tờ trình, đề án, dự thảo nghị quyết từ khâu đề nghị xây dựng nghị quyết đến quá trình thực hiện phải đảm bảo đúng quy trình quy định, kịp thời xin chủ trương của cấp ủy về nội dung dự thảo nghị quyết; chú trọng việc lấy ý phản biện xã hội của Ủy ban MTTQ và các đoàn thể chính trị theo Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị về việc ban hành quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQVN và các đoàn thể chính trị - xã hội; tổ chức lấy ý kiến đối với các đối tượng chịu sự tác động của nghị quyết nhất là về cơ chế chính sách có liên quan trực tiếp đến đời sống của nhân dân. Biện pháp thực hiện nghị quyết phải phù hợp với nhận thức của đối tượng chịu sự điều chỉnh, thuận lợi trong triển khai thực hiện.
Cơ quan, tổ chức chủ trì soạn thảo báo cáo, hồ sơ dự thảo nghị quyết căn cứ vào từng lĩnh vực hoạt động của các Ban, mời lãnh đạo các Ban của HĐND các cấp tham dự các hội nghị cuộc họp liên quan đến việc xây dựng hồ sơ dự thảo nghị quyết để nắm thông tin và tham gia đóng góp ý kiến.
Bố trí thời gian hợp lý để các đại biểu HĐND thảo luận ở tổ và hội trường; tổng hợp đầy đủ, chính xác ý kiến thảo luận của đại biểu HĐND; Thường trực HĐND, các Ban HĐND, đại biểu HĐND phát huy vai trò đại biểu, chủ động nghiên cứu, thu thập thông tin từ cơ sở để có đủ căn cứ thảo luận cho ý kiến và biểu quyết thông qua nghị quyết.
Sau mỗi kỳ họp, Thường trực HĐND chủ trì phối hợp với UBND, Ủy ban MTTQVN tổ chức rút kinh nghiệm với các cơ quan liên quan để chuẩn bị tốt hơn cho kỳ họp sau.
Phát huy vai trò của công tác thông tin tuyên truyền trong các kỳ họp HĐND phản ánh đầy đủ, kịp thời các nội dung của kỳ họp tới đông đảo cử tri, tạo điều kiện cho nhân dân theo dõi, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước ở địa phương; tiếp thu các ý kiến phản ánh của nhân dân về nội dung của kỳ họp.
Thực hiện tốt hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn trong các kỳ họp. Thường trực HĐND lựa chọn một số nhóm vấn đề bức xúc, nổi cộm mà dư luận cử tri đại biểu HĐND quan tâm, dự kiến danh sách, đơn vị ngành trả lời chất vấn gửi xin ý kiến đại biểu HĐND và thông báo trước để đại biểu HĐND có thời gian chuẩn bị câu hỏi. Bố trí thời gian tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn hợp lý, phù hợp trong chương trình kỳ họp.
Thường trực HĐND, các Ban HĐND tăng cường hoạt động giải trình, chất vấn tại phiên họp trong thời gian giữa hai kỳ họp HĐND để xem xét các vấn đề bức xúc, nổi cộm của địa phương.
Phiên chất vấn cần tăng cường đối thoại, tranh luận thấu đáo từng vấn đề chất vấn; nêu câu hỏi cần ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề và đúng thẩm quyền, lĩnh vực của đơn vị trả lời chất vấn; người trả lời chất vấn trả lời ngắn gọn, trọng tâm, đầy đủ; đối với những nội dung hứa giải quyết cần phải nêu phương án, lộ trình thực hiện; người trả lời chất vấn phải đúng thẩm quyền theo quy định của pháp luật, trường hợp có lý do chính đáng mới uỷ quyền cho cấp phó trả lời thay và phải được Thường trực HĐND đồng ý.
Chủ tọa điều hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn cần phải tạo không khí dân chủ, bình đẳng, tăng tính tranh luận trong phiên chất vấn, gợi mở, khuyến khích đại biểu tham gia chất vấn. Đồng thời, kết luận thẳng thắn, rõ vấn đề mà người trả lời chất vấn đã làm được, chưa làm được, trách nhiệm cá nhân người đứng đầu đối với vấn đề đại biểu đã chất vấn.
Căn cứ kết quả trả lời chất vấn và đề nghị của đại biểu HĐND, HĐND có thể ban hành nghị quyết về nội dung chất vấn.
Ban Biên tập